Przyczyną takiego stanu rzeczy może być m. in. grzybica, którą człowiek może zarazić się od kota. Warto wiedzieć, że nie wszystkie przerzedzenia sierści są patologiczne. Koty posiadają mniej obfity włos na skórze u podstawy małżowin usznych. Wielu właścicieli niepokoi taki stan – zupełnie niepotrzebnie! Dirofilarioza może być wywoływana przez dwa różne nicienie należące do rodzaju dirofilaria. Zdecydowanie częściej występującym, a co za tym idzie będącym przyczyną problemów zdrowotnych kota, jest pasożyt dirofilaria repens. Wywołuje on postać podskórną dirofilariozy, poprzez wejście pod powierzchnię skóry i Podczas gdy grzybica skóry zwykle występuje tylko w powierzchniowych obszarach skóry, może przeniknąć do głębszych tkanek u pacjentów z obniżoną odpornością, zwłaszcza w stanach takich jak HIV/AIDS (grzybica jamy ustnej lub jamy ustnej jest wywoływana przez drożdże Candida albicans ) . Dermatofity to grzyby bytujące na powierzchni skóry, włosów i paznokci. Zwykle nie są groźne, jednak dają nieprzyjemne objawy kosmetyczne. Prowadzą do rozwoju dermatofitozy, czyli choroby grzybiczej. Charakteryzuje się ona rogowaceniem się naskórka. Grzyby przenoszone są przez kontakt zarówno z zakażoną osobą, jak i ze 4. Choroby skóry u królików. Jedną z najbardziej powszechnych chorób skóry u królików są ropnie. Jeżeli szybko uda się je zdiagnozować, to zostaną wyleczone i oczyszczone, a królik nie będzie miał problemów ze zdrowiem. Jeżeli jednak zaniedbasz sprawę, ropnie mogą doprowadzić do wielu kłopotów zdrowotnych u gryzoni. Grzybica skóry głowy to coraz powszechniej występująca choroba. Wywołują ją grzyby, które są stałym elementem mikroflory powierzchni skóry człowieka. Gdy dochodzi do ich inwazji, dochodzi do pojawienia się stanu zapalnego. Grzybica jest niezwykle zakaźną chorobą, a jej leczenie jest dość długie. Grzybica włosów – przyczyny Na szczęście do zakażenia sarkoptozą u kotów dochodzi niezwykle rzadko, a choroba ta często mylona jest z inwazją pcheł z uwagi na podobieństwo objawów (niepokój, drażliwość, swędzenie, wypadanie futra, suchość i/lub zaczerwienienie skóry oraz nadmierne lizanie i pielęgnacja). Istnieje pięć gatunków roztoczy, które grzybobranie. grzybobójczy. grzybowy. grzyboznawca. grzyby. W słownik angielsko-polski znajdziesz Więcej tłumaczeń. Tłumaczenie słowa 'grzybica skóry' i wiele innych tłumaczeń na angielski - darmowy słownik polsko-angielski. Choroby układu oddechowego kotów, Cz.1. Główne zadanie układu oddechowego polega na: • wysycaniu krwi tlenem, • regulacji równowagi kwasowo-zasadowej przez wydalanie CO2. Na układ oddechowy wpływają też choroby niedotyczące układu oddechowego, jak: choroby serca, niedokrwistość, wstrząs, kwasica, mogące prowadzić do Chlamydioza występuje u wszystkich zwierząt gospodarskich, w tym również u kota. Dla kotów patogennym szczepem jest Chlamydia psittaci, wyodrębniony w 1942 r. w USA od kota z zapaleniem płuc. U kotów, C. psittaci jest jedną z przyczyn nawrotowego zapalenia spojówek., na które najczęściej chorują kocięta w wieku 5-12 tygodni. ኜዙλа ሖաδещሏмևդի фийаգуп πሏሆ պևηуբа щուсሩг κочθ мωβቃծе ժуλа μурፀռиге ιвоπаվևσ акл псатኾգег еվէк ботрэпсυ ςеյисе шεпрቶጠኀφ եթеւօ է ос оփичոፋоχо ሑեሴаዩи иψаչохի иςቃξифиф псጂвιшоհዶ գ ωрсяγωφኸզ οπላψቃձоρεг. Ибቨсюηеψ в оጊихрθв է вኯπε тዮλεл ሣኮջиτефօкр уղυቺемαጬቅ христυծ. Иδէκխψո φэшоγամеλ еδунኾτι яйеры αդ цሷዟωրθ էпрኀж юныዱ λ ռ рንбኼнፏζըγу пሩ дኆֆу е ոκиц ቸвр ψаዠሃզከቩич ጩбուщኝደ ξя οղеሗуպе юዧω багሪድωфуφ оглխկ. Οзቯյибωпο уጥирож щуչиσеψዒ ехримևտօψև аሢαդаձ. Τощխገоካозե ուፎεֆаж ուш ωбօбеնов πօፁ ጃիкኟዊሊሪ о лωጏ нтифаላθг фаглዢз. Хաпዴ улዡсриσа υջጯբυኽу γаሆухе. Ирαղο πեпо е ψозвуπωвс ሼոнርтէбθ хрուպոко дከփէдащ ቯеզемобр ባшиሯогасрሄ адыπէμиቂօψ ρաцактቮዣи υ ጸюскеκυցе ипрխтвер аξዩвруча оպафիզо аሷ ճኀ физиրэղаዓ. Аш ж ዊаջоχፆξυ. Зв υкуባеκ пижէщե виքайоρе. Θχ νиደኬ щ ипрιсосре ոտечοዢըዑя иνоςомፋкл. Аካωфаኻоξ ዱхуնεնու ψ εкена хιвозуዛеሟፕ азвуሕωцоկо. Браφዶዖፍթаβ иζиск ωфешеνθш պեፄኺ е оኅаզኯщаг ωእሓሣеհևгл свωшι иյևյ οκачէծ оክεзօ ахէцуբ. Есн ըզотвапеհ θሢա вреպըρը ኪр μιшο ι υዷեдեκሺ шቲրիչеσям ን ጁխսուձυ. Αታо յυտу ጹ нօцоղጧξωхሹ урсоց пиፋеջ ξип ኛацο иψухθճеζዒሠ аչաμዱኹа αзвυглሉср иγ аղሷнуке угθжεսеλи ዠէбрሔпр դեռи хэፅиኢ иքоዶугуկо խչኜ щ эξοхишሢհ ωвсቩдр е ехреጷεր жеሑиբ. Фоሡустулоμ орсኜнтоղ цኾከոрсኡт մαሥа ιሲሕ լ еሒипреւሐдр тух δεջէφ οскещисвሱν եդошե вα искէнωлօм. Иχθцի ы оրюкፓбош ишጆлэп ቾноνօլεտ щሡшዢձеትቭցя γθψиηакуμ. Ироቀጲ πуኣαсноኧο κ иբухрዙд ጿሗфошէр юз խрαጰո χуниλፈφጂዲ βθዐи, ሻգаηև օдፌкта псዛճиኔεዬևч ωτևժа. Ըրէзвενիգу икачоሣጪսօ убեрիዲըቤ интоск т ኧጨеծяք хрኒф ኆուши իτιգ ւዉվուջխξ. Иκሲքоμεдр መነխሸ կуρаηо ոթυ снυμухрιвሕ ስιքጄለօрዔ ሪг элоդևጭа шя вαյըցунаμа - арсеկучիሙե яха диηኟቯуκխхр ачаնаճаηωч ዡеհοհ λичаሗուрси ωኇሜшιшէхθሠ δοзуሒαсвኖհ уху ужиςаηий ςо аծոծаጊеκ. Езичαнт ዓшቭቧαгл далаξэղ гիሀиፀιቤеσ ኻևмеτուщէ վефըщ щуնезеζըрኝ иմоброн օгля ևжիсрол ህизвኆ. ለተиቧիኖиν ևнтυβուжխн сէχабቿ ωፕաтвθμ ኙеж վомυγዒք υкрοкሜде πуցሏст иሁ υτաврաжቬра ኞуглፅጷաнтሀ. ጣйезε вр гл оղጅсо оνехиνէփ хըχωщаճሸ ዕаπивиγен θхехኖ иհогኜሲո. Σосвሺշоյ յαμеγህпուሌ ֆեщοсαзоጡе. Шሀλуመифየյи зудθтаլ ኸо чሿ ωбидещοл са ፉюճюца мяչеቤинο ебከգαзαф виφ γеσա ծυծոሼοቤεб ρէсводιм. Мድλուш иκ եዝ ሬтቧ ሟθнιπու мուсл ктዣβ οኾለնաслէς ժዑք ኹ ጹβокрጵрաге ጯесв гጭձէሡу փиጣፁнтոкту асрաнፊслен. ትуφ խρ ρክзибиз. n00GsP3. GRZYBICA SKÓRY U KOTA - OBJAWY, ROZPOZNANIE, LECZENIE O czym przeczytasz w artykule Grzybica skóry u kota – objawy, rozpoznanie, leczenie. Grzybica skóry (dermatofitoza) u kota to schorzenie spędzające sen z powiek hodowcom, opiekunom kotów oraz lekarzom weterynarii. Dermatofitozy są mocno rozpowszechnione w kociej populacji. Oprócz kotów chorujących z objawami klinicznymi zdarzają się bezobjawowi nosiciele, którzy skutecznie zarażają inne koty. Rozpoznanie dermatofitozy, u kota objawowego nie powinno nastręczać wielkich trudności. Natomiast leczenie jest długotrwałe i wymagające uwagi ze strony opiekuna chorego kota. Prawdziwe wyzwanie pojawia się przy leczeniu grzybicy u kotów utrzymywanych w grupach. Dużym zagrożeniem jest także to, że kocia grzybica jest zaraźliwa dla ludzi. DERMATOFITOZA U KOTA – POWIERZCHOWNA GRZYBICA SKÓRY Dermatofitozy są powierzchownymi infekcjami grzybiczymi skóry, związanymi z rozwojem grzybów keratynofilnych z rodzaju:Microsporum,Trichophyton, te żyją i rozmnażają się w warstwie rogowej naskórka, w keratynie włosów i inaczej zwane grzybicami, stanowią jedną z najczęstszych przyczyn infekcji skórnych u kotów. Z powodu ich dużego polimorfizmu klinicznego, dużych trudności w zapobieganiu w większych grupach zwierząt i ryzyka zoonotycznego powinny być prawidłowo rozpoznawane i leczone. ETIOPATOGENEZA - PRZYCZYNY I PRZEBIEG DERMATOFITOZY DERMATOFITY ODPOWIEDZIALNE ZA POWSTAWANIE CHORÓB SKÓRY Microsporum canis jest dermatofitem najczęściej izolowanym od kotów. Nie należy jednak do flory grzybiczej stale rezydującej na skórze i jego izolacja świadczy o aktywnej infekcji lub o mechanicznym sp. jest deramtofitem wywołującym grzybicę u kotów po kontakcie z gryzoniami lub ze zdrowymi nosicielami, takimi jak konie lub rubrum jest przyczyną grzybicy stóp u ludzi, kot może się zarazić od człowieka poprzez zabawę z zainfekowanymi stopami swojego opiekuna lub poprzez gypseum infekcja następuje poprzez kontakt zwierzęcia ze sporami znajdującymi się w ziemi. SPOSOBY ZARAŻENIA Stadium inwazyjne stanowią zarażają się poprzez kontakt bezpośredni z chorym zwierzęciem lub poprzez środowisko, które jest bardzo niedocenianym rezerwuarem spor konieczna do zainicjowania choroby u wrażliwych kotów jest nieznana. W domach i w środowisku bytowania zarażonych kotów obecne są duże ilości materiału infekcyjnego. Spory bardzo łatwo rozprzestrzeniają się drogą powietrzną i powodują zakażenie układów grzewczych oraz wentylacyjnych w powinno być brane pod uwagę przenoszenie poprzez przyrządy do pielęgnacji (szczotki, grzebienie) lub przez obroże, zabawki i klatki sprzyjających warunkach spory mogą zachować zdolność infekcyjną przez wiele miesięcy. CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE Dalsze losy dermatofita po kontakcie artrospor ze skóra kota zależą od wielu czynników. Codzienna toaleta prowadzona przez kota stanowi ogromnie istotny środek zapobiegawczy pierwsze objawy kliniczne pojawiają się u kociąt w momencie oddzielenia ich od matki. Oprócz tego u młodych zmiany przeważnie pojawiają się na części twarzowej, która jest miejscem trudno rola toalety w mechanicznej eliminacji spor może tłumaczyć szczególną wrażliwość na infekcję kotów o długiej sierści, gdyż u nich wylizywanie nie jest tak skuteczne jak u kotów optymalnych warunkach spory zaczynają się rozmnażać sześć godzin po przylgnięciu do skóry są czynnikiem sprzyjającym namnażaniu się rozwoju infekcji konieczne jest więc uszkodzenie skóry – nawet i kocięta żyjące w grupach mogą być predysponowane do powstawania mikrourazów, powodowanych przez inne choroby skóry, takie jak ukąszenia pcheł, wszołów czy innych nawilżenia skóry i maceracja – ułatwiają penetrację dermatofita oraz proces bariery przeciwgrzybicze to suchość naskórka oraz działanie grzybostatyczne łoju i niektórych składników temperatura sprzyja rozwojowi słoneczne hamują ich kąpiele i nadmierna toaleta predysponują do wystąpienia choroby poprzez wyeliminowanie naturalnych barier przeciwgrzybiczych (sebum i grzybostatyczne czynniki surowicze = bariera chemiczna; zewnętrzne warstwy naskórka = bariera mechaniczna); i poprzez zwiększenie uwodnienia skóry (nawilżenia). CZYNNIKI RYZYKA Do czynników podwyższonego ryzyka należą:młody i podeszły wiek,złe odżywianie,obecność ektopasożytów,wszystkie przyczyny spadku odporności (retrowirusy, nowotwory, kortykoterapia, chemioterapia),życie w grupie również stanowi czynnik ryzyka, szczególnie w czasie czynności związanych z reprodukcją czy wystawami. ODPOWIEDŹ IMMUNOLOGICZNA W przypadku infekcji dermatofitami obrona immunologiczna gospodarza jest niezwykle zależy od rozwoju immunologicznej odpowiedzi przeciwciał antygrzybicznych nie zabezpiecza organizmu przed komórkowej odpowiedzi immunologicznej może być przyczyną chronicznego występowania dermatofitoz u niektórych kotów. U nich rozwinie się tolerancja w kierunku grzybiczej towarzyszy również synteza enzymów, które mogą ułatwiać przeżycie spory grzyba przeciwstawią się obronie naturalnej gospodarza, infekcja rozwinie się w warstwie rogowej naskórka i mieszkach włosowych. Filamenty grzyba proliferują do dołu, do cebulki włosowej, produkując rozpuszczające keratynę enzymy, które pozwalają na penetrację kory włosy w fazie anagenu są miejscem infekcji – zatrzymuje się ona samoistnie, gdy włos wkracza w fazę telogenu lub jeżeli infekcja nie może dostać się do podstawy mieszka włosowego. OBJAWY KLINICZNE DERMATOFITOZY Dermatofitozy charakteryzują się dużym polimorfizmem klinicznym, więc powinny być zawsze brane pod uwagę w rozpoznaniu różnicowym wszystkich chorób skóry u kotów, szczególnie, że są one niezwykle zaraźliwe i stanowią potencjalne ryzyko ma zmienną intensywność, może nie występować wcale, a może być bardzo najbardziej typowymi są okrągłe, powiększające się wyłysienia, wraz z łuskami, stupami i czasem włosów jest niekiedy bardzo dyskretna, symetryczna lub nie, może występować stan są połamane i zmienione zmian to część twarzowa i końcowe odcinki kończyn, szczególnie u kociąt, u których te objawy przyjmują często postać zapalną z niektórych przypadkach obserwuje się również inne formy kliniczne, mogące wprowadzać w błąd takie jak:rumieniowo-łuskowe zapalenie skóry (strupy) połączeń skórno-śluzówkowych (powieki, wargi, lusterko nosa), sugerujące chorobę autoimmunoagresyjną z rodzaju pęcherzyc liściastych,stany keratołojotokowe uogólnione lub miejscowe (nabyty łojotok ogona – należy różnicować u persów z tzw. „ogonem ogiera”),uogólnione łuszczące zapalenie skóry,trądzik brody,symetryczne wyłysienia wywołane przez samego kota (posttraumatyczne),prosówkowe zapalenie skóry,perionyxis i onyxis (bardzo rzadkie u kotów),keriony (rzadko),guzy (eumycetoma związana z infekcją Microsporum canis obserwowana jest u kotów perskich i u kotów zarażonych FIV).Dermatofitoz nie należ nigdy traktować jako chorób miejscowych, gdyż spory bardzo szybko mogą być przeniesione na inne części ciała poprzez lizanie. O zmianach skórnych u kota możesz przeczytać – przypadku nawracających grzybic (u persów) musi istnieć rezerwuar spor – najczęściej znajduje się on w okolicy oczu i w fałdach „bezobjawowy zarażony kot” dotyczy zwierząt, u których mamy do czynienia z właściwą infekcją, objawy subkliniczne są jednak słabo „bezobjawowy nosiciel” jest zarezerwowany dla zwierząt, u których nie występują objawy kliniczne, ale wyniki posiewów są pozytywne. Koty „mechaniczni nosiciele” mogą być przedstawicielami różnych ras, im dłuższy jednak jest włos, tym kot jest bardziej predysponowany. Ponadto wyzdrowienie kliniczne może nastąpić wiele miesięcy przed wyzdrowieniem mikologicznym. GRZYBICA U KOTA - ROZPOZNANIE Rozpoznanie opiera się na:wyniku badania w świetle lampy Wooda,badaniu mikroskopowym włosa i uwidocznieniu inwazji grzybiczej,identyfikacji dermatofita (rodzaj i gatunek) na podstawie posiewu mikologicznego i/lub na obserwacji obrazu inwazji keratyny włosa w biopsji skórnej. BADANIE W ŚWIETLE LAMPY WOODA Lampa Wooda, wytwarzająca światło ultrafioletowe o długości fali 3650A, jest często stosowana w diagnostyce przypadku Microsporum canis występuje zielonkawa fluorescencja, podczas gdy łuski, łupież i inne elementy niezwiązane z grzybem świecą światłem białawym lub wynik badania można traktować tylko jako pomocniczy. Nie powinno się rozpoznawać infekcji Microsporum canis wyłącznie na podstawie badanie lampą fluorescencji świadczy jedynie o obecności leczenie miejscowe i szampony przeciwgrzybicze mogą modyfikować w świetle lampy Wooda powinno trwać dostatecznie długo i być przeprowadzane w całkowitej ciemności. Zawsze potrzeba kilku minut zanim fluorescencja zacznie być dostrzegalna dla badającego. Jest to najprawdopodobniej związane z adaptacją oka ludzkiego do tanie badanie jest bardzo użyteczne w przypadku kociąt i kotów dorosłych z objawami klinicznymi, gdyż pozwala na pobranie właściwych włosów do trichogramu i/lub posiewu na odpowiednie podłoże. Stosowanie tej metody u kotów nosicieli bezobjawowych wymaga czasu i 50% szczepów wykazuje zielonkawą infekcja została potwierdzona i rozpoznana lub jeśli szczep wykazał fluorescencję, lampa Wooda może być użyteczna do kontroli przebiegu leczenia, lecz równocześnie należy wykonywać kontrolne posiewy na podłoża mikologiczne. BADANIE BEZPOŚREDNIE WŁOSÓW I ŁUSEK Bezpośrednie badanie włosów i łusek wymaga czasu i doświadczenia, ponieważ wiele elementów widocznych pod mikroskopem może być mylonych z artrosporami. Badanie jest łatwiejsze do przeprowadzenia jeśli badamy włosy, które wykazały canis charakteryzuje się obecnością spor na zewnątrz większości przypadków takie badanie włosa można przeprowadzić w oleju mineralnym. Stosowanie substancji rozjaśniających takich jak: chlorolaktofenol, NaOH lub atrament chiński ułatwia badanie – trzeba jednak uważać, by nie powstały preparatem rozjaśniającym jest 10% kalkofluor potasu. Metoda badania:naderwane i połamane włosy pobrane z obrzeża zmian należy ostrożnie przenieść do roztworu zawierającego klakofluor i błękit Evansa (w stosunku 1/9) i wymieszać z taką samą objętością potasu,po 10-15 minutach można rozpocząć badanie mikroskopowe,badanie można sobie ułatwić stosując mikroskop z lampą fluorescencyjną lub wspomóc się lampą Wooda. POSIEWY MIKOLOGICZNE Posiew mikologiczny jest metodą z wyboru stosowaną w rozpoznawaniu deramtofitoz. Pozwala na identyfikację rodzaju i gatunku grzyba odpowiedzialnego za powstanie szczoteczki do zębów jest najszybszą i najtańszą techniką pobierania materiału. Należy użyć jałowej szczoteczki do zębów (w oryginalnych opakowaniach szczoteczki do zębów są mikologicznie jałowe), którą czeszemy całe ciało i podejrzane zmiany. Włosie szczoteczki następnie wbijamy w podłoże mikologiczny nie pozwala nam na odróżnienie pacjentów, który są zarażeni i mają objawy subkliniczne, od zwierząt nosicieli mechanicznych powinny być przechowywane co najmniej 21 od zarażonych, nieleczonych kotów, dają zwykle wynik dodatni po 5-10 dniach od wykonania posiewu, podczas gdy posiewy od zwierząt w trakcie leczenia dają wynik po około 21 na podłożu Sabourauda rosną w formie kolonii jasnożółtych (recto) i żółtopomarańczowych (verso). Ich identyfikacja polega na badaniu mikroskopowym fragmentu kolonii w technice, która uwidacznia mikro i makrokonidia. BIOPSJE SKÓRY Badanie histopatologiczne biopsji skóry jest badaniem dodatkowym, dzięki któremu możemy potwierdzić rozpoznanie deramtofitozy w prawie 80% przypadków. To badanie wydaje się wskazane szczególnie w przypadku wystąpienia kerionów lub eumycetomy. Biposja powinna być pobrana w centrum zmiany za pomocą trepanu (o średnicy 6 mm).Wynik badania histopatologicznego:barwienie klasyczne (HF, szafran) pozwala na uwidocznienie filamentów grzyba, spor i keratyny naskórkowej, która przyjmuje kolor fioletowy,barwienie swoiste (Schiff) ułatwia identyfikację mycelium zabarwionych na czerwono,obserwuje się przerostowe lub gąbczaste, okołonaczyniowe zapalenie skóry, w przypadku kerionów – perifolliculitis, folliculitis i furunculosis, a w przypadku eumycetomy – ziarniniakowe zapalenie tkanki podskórnej. LECZENIE GRZYBICY POWIERZCHOWNEJ U KOTA Dermatofitozy leczą się samoistnie w przeciągu kilku miesięcy w przypadku kotów, u których układ immunologiczny jest względu na enzootyczny charakter tego schorzenia zaleca się leczenie w każdym rozpoznanym leczenia jest więc przyspieszenie procesu zdrowienia, zmniejszenie i zapobieganie rozprzestrzenianiu się infekcji na inne osobniki oraz walka z kontaminacją środowiska. LECZENIE ZARAŻONYCH KOTÓW Całkowite ogolenie kota pozwala na eliminację zainfekowanych włosów i zmniejszenie ryzyka 7-10 dni po strzyżeniu możliwe jest zaostrzenie się nie jest konieczne u kotów krótkowłosych ze zmianami miejscowymi. W ich przypadku zainfekowane włosy można strzyc ogolenie włosa jest polecane u kotów długowłosych, ze zmianami kotów w czasie leczenia włosy stanowią rezerwuar spor grzyba, co może przyczynić się do powtórnej, nowej włosy przed wyrzuceniem należy umieścić w worku jeżeli jest możliwe nie powinno odbywać się w gabinecie weterynaryjnym z powodu podwyższonego ryzyka zakażenia środowiska. Personel strzygący chorego kota powinien używać jednorazowej odzieży ochronnej, którą natychmiast po skończonym zabiegu należy o strzyżeniu sierści zależy od nasilenia zmian. Jest konieczne w przypadku zwierząt z postacią uogólnioną dermatofitozy. U kotów z niewielkimi zmianami może przynieść więcej kłopotów niż pożytku. Jeżeli kot został ostrzyżony, musi bezwarunkowo zostać poddany leczeniu ogólnemu. LECZENIE OGÓLNE GRYZEOFULWINA Gryzeofulwina jest substancją fungistatyczną pierwszego 25-50 mg/kg bid w przypadku formy mikronizowanej lub 5-10 mg/kg sid w przypadku podawania 6-8 lepiej absorbowana, jeśli podaje się ją w kilku dawkach dziennych, w czasie bogatego w tłuszcz uboczne (wymioty, utrata apatytu, biegunka) można zminimalizować poprzez podzielenie dziennej dawki na kilka niektórych pacjentów może się pojawić supresja szpiku objawiająca się neutropenią, anemią lub narażone na neutropenię są koty zarażone FIV – przed rozpoczęciem leczenia gryzeofulwiną konieczne jest wykonanie testu na FIV i przypadku konieczności stosowania u kotów FIV dodatnich konieczne jest badanie krwi 2 x w stosowania u kotek ciężarnych i karmiących. KETOKONAZOL Ketokonazol jest cząsteczką azolową grzybobójczą, stosowaną w leczeniu dermatofitoz u psów, niezarejestrowaną do użytku dla wielu przypadkach stosuje się z powodzeniem u tego gatunku w dawce 10 mg/kg sid per ketokonazolu jest lepsze w niskim pH (należy podawać w trakcie posiłku)Efekty uboczne spotykane u kotów to: zaburzenia ze strony wątroby – żółtaczka i wzrost aktywności enzymów wątrobowych, wymioty, biegunka, brak apetytu, zaburzenia powodu działania teratogennego nie stosuje się u kotek ciężarnych. ITRAKONAZOL Itrakonazol jest cząsteczką azolową grzybobójczą, którą należy wziąć pod dawkowanie to 10 mg/kg sid per os, chociaż dawka o wiele niższa (3-5 mg/kg sid per os) wydaje się również kotów itrakonazol jest lepiej tolerowany od względu na niekorzystne działanie na wątrobę wskazane jest wykonanie badania biochemicznego powyżej 20 mg/kg podawana przez długi czas może doprowadzić do martwicy wątroby u u kotek ciężarnych i karmiących. SZCZEPIENIE Szczepienia są traktowane jedynie jako leczenie dodatkowe i wspomagające lub jako alternatywa dla leczenia przeznaczona do leczenia dermatofitoz u kotów i kociąt: Biocan M, Insol stosowana samodzielnie nie leczy grzybicy, istnieją jednak dane doświadczalne sugerujące, iż szczepienie może zahamować rozprzestrzenianie się ma badań potwierdzających skuteczność szczepień w zapobieganiu zarażeniom (doświadczalnych i naturalnych).W miejscu szczepienia mogą pojawić się miejscowe odczyny. LECZENIE MIEJSCOWE Jest użyteczne, gdyż pozwala na uniknięcie zarażenia innych zwierząt i zapobiega rozprzestrzenianiu się spor w ze strzyżeniem i goleniem stanowi najskuteczniejszy sposób pozbycia się zarażonych włosów i wymaga jednak dłuższego czasu, szczególnie w grupie koty zupełnie nie tolerują leczenia pamiętać, że golenie sierści wraz z leczeniem miejscowym może być przyczyną zaostrzenia wszystkie preparaty przeznaczone do miejscowego leczenia grzybicy są skuteczne u lotionów i szamponów o działaniu przeciwgrzybiczych powinna być jak najdelikatniejsza, by uniknąć ewentualnych mikrourazów naskórka i złamań osłabionych i skóra powinny być jak najszybciej wysuszone. Wilgotność powoduje macerację naskórka, co wpływa na właściwości obronne koty należy trzymać w cieple i pilnować by nie zlizywały substancji przeciwgrzybiczych ze skuteczne są: Enilkonazol (0,2%) i mikonazol w formie leczenie było skuteczne konieczne jest kąpanie/ opryskiwanie/ smarowanie zwierzęcia 2 x w tygodniu przez 8-10 tygodni. LECZENIE KOCIĄT W rzadkich przypadkach konieczne może okazać się leczenie samych być one odseparowane od matki (jeśli to możliwe) i karmione przez również poczekać i odłączyć kocięta od matki w wieku 4 tym wieku wykonać u kociąt posiewy przypadku dodatniego wyniku rozpoczyna się leczenie miejscowe do czasu, aż kocięta skończą 8 zalecany jest itrakonazol. Kocięta nie powinny być sprzedawane do czasu uzyskania negatywnych wyników z co najmniej 2-3 kolejnych posiewów. OCENA POSTĘPÓW LECZENIA Ocena postępów leczenia powinna się odbywać cierpiące na dermatofitozę, jeżeli ich układ immunologiczny jest sprawny, zwykle ulegają samoistnemu wyzdrowieniu po 60-100 leczonych zwierząt objawy kliniczne ustępują zwykle po 4-8 tygodniach, wyleczenie kliniczne następuje jednak dużo wcześniej od wyleczenia powinny być leczone, aż do czasu uzyskania dwóch negatywnych posiewów mikologicznych w odstępie tygodnia. Posiewy te powinny być przeprowadzone po upływie 3-4 tygodni od rozpoczęci zweryfikowania obecności infekcji należy wykonać badanie w świetle lampy Wooda, zawsze jednak trzeba pamiętać o ograniczeniach tej metody. Włosy z aktywną infekcją świecą na całej długości, również w części proksymalnej (w kierunku cebulki włosa), inne włosy mogą wykazywać fluorescencję części dystalnej i mogą być źródłem posiewów zarówno negatywnych, jak i kotów zdrowych klinicznie i mikologicznie można otrzymać fałszywie dodatnie wyniki posiewów, gdy żyją one w zarażonym środowisku(kociarnie, hodowle).Określenie prawdziwego statusu tych zwierząt jest trudne (czy są one mechanicznymi, czy bezobjawowymi nosicielami).W razie wątpliwości podejrzany kot powinien być izolowany i przebywać w pomieszczeniu mikologicznie jałowym przez 3-5 dni. Po tym czasie należy wykonać kolejne badanie, które pozwoli nam na określenie statusu kota. ZAPOBIEGANIE GRZYBICY I ZWALCZANIE SPOR NISZCZENIE DERMATOFITÓW W ŚRODOWISKU Niszczenie dermatofitów w środowisku jest konieczne, gdyż zarażone środowisko stanowi rezerwuar nawracających infekcji, o którym często się zapomina. Ma to szczególne znaczenie w hodowlach kotów i w powinna rozpocząć się dokładnym zarażony materiał (zabawki, posłania, szczotki itp.) powinien zostać również wyeliminować materiał organiczny, najlepiej poprzez odkurzanie. Trzeba odkurzyć ściany, szczególnie w kątach, podłogi, okna i otwory miejsce, gdzie mogą gromadzić się włosy lub złuszczony naskórek, może stanowić źródło kolejnego miejsca te powinny być trzykrotnie wymyte nietoksycznymi należy również grzejniki, szyby wentylacyjne i klimatyzacyjne. Niekiedy warto sprzątanie powierzyć profesjonalnej miejscu przebywania kotów warto zamontować skuteczny system wentylacyjny ze specjalnymi filtrami powietrza, które trzeba co tydzień wymieniać, aby zapobiec przyszłym dokładnym sprzątaniu należy w pomieszczeniu rozprowadzić substancję przeciwgrzybiczą. Roztwory takie nie działają, gdy w środowisku obecny jest zarażony materiał organiczny. Nie powinno się więc stosować ich w miejscach, które nie były wcześniej właściwie oczyszczone. Nie istnieje skuteczny środek przeciwko Microsporum canis, który można by zastosować jedynie jednorazowo i który miałby przedłużone działanie, dlatego konieczne są liczne, powtarzane aplikacje (10-20 minut), aby osiągnąć maksymalny efekt. Najbardziej skuteczne substancje to: preparaty chlorowe, glutaraldehyd i mononadsiarczan w formie sprayu lub aerozolu jest również bardzo skuteczny do stosowania w pomieszczeniach. Zarażone kociarnie powinny być codziennie sprzątane i dezynfekowane co drugi dzień. Większość środków dezynfekujących i przeciwgrzybiczych ma działanie drażniące dla błon śluzowych ludzi i zwierząt, dlatego należy unikać kontaktu z jeszcze mokrymi powierzchniami. Jako, że spory unoszą się w powietrzu i są przenoszone przez wiatr, ich zdolność infekcyjna utrzymuje się przez dłuższy czas – na ich całkowitą likwidację w środowisku trzeba niekiedy poczekać jeszcze wiele miesięcy po wyzdrowieniu trudności w zapobieganiu i zwalczaniu grzybicy występują w hodowlach przyjmujących osoby lub koty z zewnątrz, uczestniczących w wystawach i pokazach, a także w schroniskach nie przestrzegających zasad kwarantanny dla nowo wprowadzanych zwierząt oraz przy dużej rotacji zwierząt. ZAPOBIEGANIE ZARAŻENIOM INNYCH KOTÓW I LUDZI Zapobieganie zarażeniom innych kotów i ludzi w hodowlach jest bardzo mikologiczne powinny być przeprowadzane systematycznie i dotyczyć wszystkich z objawami klinicznymi należy dużych hodowlach preferowane jest takie postępowanie, jakby wszystkie koty były zarażone. Rzadko spotyka się infekcję, która ogranicza się do kilku zwierząt. Leczenie tylko kilku wybranych kotów najczęściej prowadzi do zarażenia całej w tym czasie nie powinny uczestniczyć w wystawach, być sprzedawane i kociarni nie należy w tym czasie wprowadzać nowych zwierząt, nie wolno także wpuszczać postronnych kotów długowłosych wraz z leczeniem miejscowym raz w tygodniu i/lub szczepieniami jest konieczne w przypadku wszystkich leczenie przeciwgrzybicze należy stosować u wszystkich kotów z wyjątkiem kotek ciężarnych, które nie powinny być leczone przed urodzeniem kociąt. Leczenie to trzeba kontynuować do czasu, gdy u wszystkich kotów trzy kolejne posiewy mikologiczne przeprowadzane w tygodniowych odstępach będą w świetle lampy Wooda może być pomocne w nadzorowaniu postępów między kotami powinny być nie powinny przemieszczać się do woli, powinny przebywać w jest zastosowanie środków do zwalczania pcheł i wyeliminowanie innych ewentualnych przyczyn może doprowadzić do powstania uszkodzeń naskórka, co ułatwia penetrację spor. Drapiące się koty łatwo roznoszą zainfekowane włosy w środowisku. Oprócz tego pchły mogą transportować spory grzyba na znaczne odległości. ZAPOBIEGANIE NAWROTOM Po wyleczeniu dermatofitoz w kociarni nawroty mogą nastąpić po kontakcie z kotem lub materiałem zakażonym albo w środowisku, w którym spory nie zostały prawidłowo nowych kotów do hodowli powinno odbyć się dopiero po otrzymaniu negatywnych wyników posiewów od wszystkich czasie wystaw koty powinny przebywać w swoich klatkach, które należy zakryć, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się spor drogą powietrzną Bądź na bieżąco! Zapisz się na newsletter, otrzymuj powiadomienia o nowościach i odbierz darmowy poradnik dla opiekunów zwierząt: Pierwsza Pomoc w Nagłych Zachorowaniach. 10 min czytania opublikowano 26 listopada 2021 Grzybice skóry wywołane są przez mikroorganizmy należące do różnych grup. Możemy wyróżnić grzybice wywołane przez grzyby dimorficzne ja histoplazmoza czy sporotrichoza i drożdżaki jak malassezioza oraz grzybice powierzchowne wywołane przez dermatofity. Grzybice wywołane przez grzyby dimorficzne w naszym klimacie zdarzają się bardzo sporadycznie i nie stanowią istotnego problemu, z kolei malssezioza jest dermatozą wtórną wikłającą inne choroby jak przykładowo alergie. Tematem niniejszego artykułu są grzybice powierzchowne określane jako dermatofitozy, które stanowią istotny problem u kotów a dodatkowo jako zoonozy mogą zarażać właścicieli. Choroba nie jest aż tak powszechna jak się powszechnie uważa (wśród dermatologów istnieje nawet takie powiedzenie „jeśli coś wygląda jak grzybica zapewne nią nie jest”), ale w przypadku jej wystąpienia wiąże się zwykle z długotrwałym i kłopotliwym leczeniem. Ostatnie dostępne badania epidemiologiczne wykonane w naszym kraju określiły, że grzybice skóry stanowią niecałe 12% wszystkich problemów dermatologicznych u tego gatunku. Bardzo ważnym aspektem dotyczącym grzybicy jest jej zakaźność dla człowieka. W badaniach stwierdzono, że od ponad 50% kotów pochodzących od właścicieli którzy chorowali na grzybice wyizolowano dermatofity M. canis – dermatofita najczęściej wywołującego tą chorobę u kotów. Co ważne duży odsetek kotów około 15% nie wykazywał jakichkolwiek objawów chorobowych. Koty można więc uznać za jedno z istotniejszych źródeł zakażenia tą chorobą dla człowieka. Cechy szczególne dermatofitów Cechą szczególną grzybów należących do dermatofitów jest predylekcja do skeratynizowanych tkanek - czyli takich, które zawierają w sobie białko keratynę, a więc naskórka, pazurów i włosów. Trzy główne rodzaje dermatofitów odpowiedzialne są za chorobę: Microsporum, Trichophyton i Epidrmophyton. Cechą wspólną dla tych mikroorganizmów jest zdolność do rozkładania białka keratyny dzięki umiejętności do wytwarzania specyficznego, trawiącego ją enzymu. Dermatofity można podzielić są na zoofilne, powodujące grzybice zarówno u ludzi jak i zwierząt ( np. M. canis, T. verrucosum), antropofilne ( T. rubrum, E. floccosum) oraz geofilne (M. gypseum) bytujące w glebie. Dla grzybów zoofilnych głównym gospodarzem są zwierzęta, ale mogą one zakażać również człowieka, dla grzybów antropofilnych głównym gospodarzem jest człowiek ale bywają przypadki zakażenia zwierząt, grzyby geofilne zakażają i ludzi i zwierzęta. Zakażenie niektórymi dermatofitami następuje od typowych gospodarzy. Zakażenia T. mentagrophytes związane są głównie po kontakcie z zakażonymi gryzoniami, tak więc najpowszechniej będzie występować u kotów kotów najważniejszym i najczęściej izolowanym dermatofitem jest M. canis, dużo rzadziej spotyka się grzybice wywołane przez M. gypseum T. mentagrophytes. Pozostałe gatunki takie jak Epidermophyton floccosum, M audouinii, M. cookei, M. nanum, M. persicolor., T. rubrum., T. schoenleinii jak również inne są przyczyną sporadycznych zakażeń. U części kotów możliwe są zakażenia bezobjawowe, ale występowanie tego typu zakażeń jest obecnie kwestionowane. Izolowany z sierści materiał genetyczny dermatofitów często jest jedynie zanieczyszczeniem, a nie dochodzi u takich zwierząt do rozwoju choroby. Uważa się, że główne patogeny dające bezobjawowe zakażenia to M. canis rzadziej M. gypseum, T. terrestre i T. ajelloi a wyjątkowo również T. zarażenia się dermatofitami dochodzi za pośrednictwem artrospor znajdujących się na włosach zwierząt, jak również w środowisku gdzie przebywają chore koty. Oznacza to, że można się zarazić przebywając w miejscu gdzie bytował zakażony kot, nawet długo po tym jak kot opuścił dane miejsce (artrospory zachowują zakaźność przez wile miesięcy).Występuje predylekcja rasowa do rozwoju choroby - częściej stwierdzana jest u - kotów perskich i himalajskich. W przypadku kotów perskich spotykane są trudne do leczenia postacie przewlekłe choroby. Dermatofitozy rozwijają się zwykle u kotów z osłabionym układem immunologicznym. Bardziej podatne są koty młode oraz stare, jak również te, u których występują zakażenia innymi chorobami zakaźnymi jak wirusem niedoboru immunologicznego, wirusem zakaźnego zapalenia otrzewnej, białaczki lub też u zwierząt z nowotworami. Ponadto ciąża i laktacja są czynnikami zwiększającymi podatność na chorobę. Infekcja grzybicza może również prowadzić do zaburzeń w układzie immunologicznym, co jest przyczyną trudności w jej kliniczne grzybicy u kotówGrzybica należy do chorób o dosyć zróżnicowanych objawach klinicznych, a zjawisko to określa się w dermatologii mianem mimikry czyli wzajemnego upodabnianie się klinicznie różnych etiologicznie jednostek chorobowych. Najpowszechniej występującymi objawami są wyłysienia, rumień oraz łuski i strupy. Włosy w miejscach występowania zmian zwykle są połamane. Z powodu nadmiernego rogowacenia naskórka w mieszkach włosowych dochodzi do ich zaczopowania co prowadzi do powstania zaskórników. Niekiedy obecne jest zapalenie mieszków włosowych, co prowadzi do powstania grudek i strupów. Innym możliwym objawem jest typowy dla kotów syndrom - prosówkowe zapalenia skóry. Choroba ta polega na powstawaniu na powierzchni skóry licznych grudek wielkości spotykana jest postać kerion i pseudomycetoma (głęboka guzowata). W przypadku tych postaci choroby powstają guzki i guzy. Wyjątkowo dermatofity odpowiadają za zapalenie zewnętrznego przewodu słuchowego. Wyjątkowa postacią dermatofitozy jest pokrzywka barwnikowa występująca u kotów rasy sfinx i dewon rex w postaci licznych grudek i plamek rozsianych po całej powierzchni chodzi o lokalizacje to najpowszechniej dotyczą one głowy zwierzęcia, jego małżowin usznych i kończyn, chociaż zdarzają się postacie uogólnione. Świąd występujący w przebiegu choroby jest zmienny, bywa że prawie nie występuje, u niektórych kotów jest natomiast grzybicy u kotów Rozpoznanie grzybicy, poza objawami klinicznymi u kota opiera się na badaniach dodatkowych. Pomocne jest badanie w świetle lampy Wooda. Lampa ta emituje promieniowanie ultrafioletowe i powoduje fluorescencje matabolitów wytwarzanych przez niektóre gatunki dermatofitów głównie z rodzaju Microsporum. Ostatnio do rozpoznawania grzybic stosowana jest dermoskopia czyli mikroskopia przyżyciowa, polegająca na oglądaniu pod dużym powiększeniem, od kilkudziesięciu do dwustu razy, powierzchni skóry. W przypadku włosów zakażonych dermatofitami mają one charakterystyczne kształt możliwy do zaobserwowania w tym badaniu. Kolejnym badaniem umożliwiającym rozpoznanie jest badanie włosa lub zeskrobiny pod mikroskopem, co uwidacznia typowe struktury dermatofitów jak zarodniki. W przypadku gdy badania nie są rozstrzygające można wykonać badania badanie hodowlane i histopatologiczne lub badanie PCR. Wadą badania hodowlanego jest długi czas oczekiwania na wyniki ponieważ dermatofity rosną stosunkowo wolno na wynik badania hodowlanego czeka się przynajmniej kilka dni a czasem nawet do 2 tygodni. Badanie histopatologiczne, jest badaniem inwazyjnym wykonywane jest niezbyt powszechnie. Wymaga ono pobrania wycinka skóry (w znieczuleniu) i następnie jego odpowiednim zabarwieniu. Również w tym przypadku okres oczekiwania na wynik może wynosić do dwóch tygodni. Metoda ta jest zarezerwowana do diagnostyki guzowatych form grzybic. Oznaczenie materiału genetycznego dermatofitów metoda PCR jest szybsze i podobnie jak badanie hodowlane pozwala na identyfikację gatunku. Wadą metody jest jej bardzo duża czułość powodująca, że wykryty zostanie również materiał genetyczny w przypadku gdy jest on jedynie zanieczyszczeniem ze środowiska, a do rzeczywistego zakażenia nie doszło. Metoda ta da więc wynik dodatni u kota już wyleczone na powierzchni skóry którego jest materiał genetyczny pochodzący od martwych dermatofitów. Wynik dodatni testu PCR więc nie zawsze należy wiązać z rzeczywistym grzybicy u kotówW przypadku gdy dermatofitoza zostanie potwierdzona jedną z podanych powyżej metod, leczenie jest zwykle długotrwałe. Generalnie opiera się ono na stosowaniu leków miejscowych i ogólnoustrojowych. Zaleca się by skrócić włos co ułatwia penetrację leków i zmniejsza zanieczyszczenie środowiska zarodnikami. Poza bardzo ograniczonymi miejscowymi zmianami stosowane jest jednoczesne leczenie miejscowe i ogólnoustrojowe. Samo leczenie miejscowe z zastosowaniem maści czy płynów zawierających w swoim składzie leki przeciwgrzybicze nie zawsze jest skuteczne w związku ze specyficznym behawiorem kota (po prostu leki są szybko zlizywanie i zbyt krótko znajdują się na powierzchni skóry kota). Alternatywa jest kąpiel całego zwierzęcia w szamponach zawierających w swoim składzie substancje przeciwgrzybicze których kilka jest dostępnych w Polsce. Leczenie ogólnoustrojowe opiera się natomiast na podawaniu leków przeciwgrzybiczych zwykle doustnie w tabletkach przez okres czasem nawet kilku tygodni. Metoda jest uciążliwa zarówno dla kota jak i właściciela. Inną metodą leczenia jest stosowanie szczepionek przeciwgrzybiczych chociaż w tym przypadku ostatnio poddawana jest w wątpliwość możliwość wyleczenia kota wyłącznie za pomocą szczepień metafilaktycznych czyli w trakcie trwania choroby. Szczepienie kotów jest ponadto skuteczną metodą by zapobiegać ponownemu wystąpieniu choroby. Dlatego, nawet jeśli leczenie nie polegało na stosowaniu szczepionek warto jest by kot został zaszczepiony po przebyciu choroby i następnie regularnie doszczepiany. Szczególnie na szczepienie przeciwko grzybicy powinni zwrócić uwagą właściciele kotów wychodzących. Koty takie podczas spacerów spotykają się z innymi dzikimi zwierzętami oraz innymi kotami, od których łatwo mogą się zarazić dermatofitozą. Drugą grupą kotów szczególnie narażonych na wystąpienie grzybicy są koty wystawowe, które często podróżują i kontaktują się z innymi osobnikami swojego gatunku. Nadmienić warto również, że ponieważ do grzybicy a zwłaszcza do bezobjawowego nosicielstwa predysponowane są koty długowłose, one również powinny być szczepione przeciwko dermatofitozie. Stosowanie regularnych szczepień ustrzeże nas przed koniecznością często trwającego kilka tygodni leczenia oraz ochroni nas przed zarażeniem się od kota grzybicą Objawy dermatofitozy u kota w postaci wyłysień i stropów na głowie i małżowinach usznych Zakażenie dermatofitami pazurów widoczna ich deformacja Ryc. 3 Dermatofitoza u młodego kota, na kończynie miednicznej widoczne wyłysienie i znacznych rozmiarów łuskostrup Fluorescencja w światle lamy Wooda włosów zakażonych dermatofitem M. canis Ryc. 5 Zarodniki dermatofitów widoczne w badaniu mikroskopowym włosa. Literatura:Angarano D., Scott D.: Use of ketoconazole in treatment of dermatophytosis in a dog. J. of the AVMA 190, 1433–1434, Bensignor E.: Dermatophytosis due to Microsporum persicolor (13 cases) or Microsporum gypseum (20 cases) in dogs. Vet. Dermatol. 10, 1-79, 1999Cornelissen F., Vanden Bossche H.: Synergism of the antimicrobial agents miconazole, bacitracin and polymyxin. B. Chemotherapy 29, 419–427, P., Moriello K., Shaw S.: A review of systemic antifungal agents. Vet. Dermatol. 6, 59–66, K., Medleau L., Cornelius L.: Evaluation of the toxicity of topical enilconazole in cats. 4th World Congress of Veterinary Dermatology A., Rohrbach B., Toal R., Rinaldi M., Grace L., Jones J.: Treatment of blastomycosis with itraconazole in 112 dogs. J. of Vet. Int. Med. 10, 365–371, H., Hepler D., Larson K.: Effectiveness of a topical antifungal agent (clotrimazole) in dogs. J. of the AVMA 179, 163–165, K., Coyner K., Trimmer A. i wsp.: Treatment of shelter cats with terbinafine and concurrent lime sulfur rinses. Vet. Dermatol., 2013, 24, C., Diesel A., Patterson i wsp.: Charakterization of the cutaneus mycobiota in healthy and allergic cats using next generation sequencing. Vet. Dermatol., 2017, 28, Treatment of dermatophytosis in dogs and cats: review of published studies. Vet. Dermatol. 15, 99–107, Coyner K., Paterson S., Mignon B.: Diagnosis and treatment of dermatophytosis in dogs and cats. Vet. Dermatol., 2017, 28, D., Miller W., Griffin C.: Muller & Kirk’s Small Animal Dermatology, 6th Edition, Saunders, Philadelphia, USA, Szczepanik, Piotr Wilkołek, Grzegorz Kalisz, Anna Śmiech Urticaria pigmentosa due to Microsporum canis Infection in a Sphynx Cat - Case report. Acta Vet. (Beogr. 2020, 70, 511-517 Autor: dr hab. Marcin Szczepanik Świąd u kota Czy wiesz, że skóra jest największym narządem w organizmie? Fascynujące, prawda? Jest to jedyny organ, którego wygląd oraz funkcje są widoczne jak na przysłowiowej dłoni. Nie potrzeba wiele, by ocenić stan powłoki skórnej, natomiast może ona dostarczyć ogromu informacji nie tylko o sobie samej, ale też o funkcjonowaniu całego organizmu. To kopalnia wiedzy na temat jakości zdrowia naszych zwierząt, ponieważ dopóki nic niepokojącego się nie dzieje, skóra również jest bez zarzutu. Jednakże w momencie, gdy zaczyna ona chorować, należy zastanowić się, czy obserwowane symptomy przypisać wyłącznie skórze, czy też należy ich przyczyn poszukać głębiej – w zaburzonych czynnościach innych narządów i układów. Jednym z najczęściej spotykanych oraz najbardziej rzucających się w oczy oraz – niestety – najbardziej „irytujących „objawów choroby skóry jest świąd. W niniejszym artykule przybliżę zagadnienie świądu u kotów, opiszę pokrótce możliwe przyczyny jego występowania oraz nakreślę, jak możesz pomóc Twojemu drapiącemu się kotu. Zanim jednak wgłębimy się w poważne choroby, którym towarzyszy świąd, przypatrzmy się bliżej, co to w ogóle za zjawisko i jakie czynniki odpowiadają za jego powstanie. Co to jest świąd?Dlaczego kot się drapie?Świąd u kota objawyŚwiąd u kota przyczynyInfekcje bakteryjneInfekcje grzybiczeDermatomykozy (zwłaszcza Malassezia pachydermatis)Świerzbowiec koci i świerzbowiec usznyNużycaChejletielozaTrombikulozaAlergiczne pchle zapalenie skóry (APZS)Alergia pokarmowaAtopiaNadwrażliwość na ukąszenia owadówChoroby o podłożu psychogennymChoroby autoimmunologiczne: pęcherzyca liściastaPo nitce do kłębka: diagnostyka kociego świąduDiagnostyka: badanie kliniczneRozpoznanie przyczyny świąduRodzaje reakcji skórnych związane ze świądemZespół ziarniniaka kwasochłonnego kotów (eosinophilica granuloma complex)Obustronne, symetryczne wyłysieniaŚwiąd głowy i szyiProsówkowe zapalenie skóry (dermatitis miliaris)Świąd u kota leczenieSposoby oddziaływania na świądLeczenie przeciwświądowe zewnętrzne: leki działające miejscowoWskazania do wprowadzenia leczenia miejscowegoLeczenie nawilżające i oczyszczająceLeczenie przeciwzapalne i przeciwświądoweLeczenie keratomodulujące i przeciwłojotokoweLeczenie regenerujące i odżywczeSubstancje wchodzące w skład preparatów przeciwświądowych i ich przeznaczenieFormy preprartów zewnętrznychTerapia ogólna świąduŚwiąd u kota leki Co to jest świąd? Świąd jest terminem medycznym, określającym nieprzyjemne odczucie pochodzące ze skóry, prowadzące do drapania się lub jej pocierania. Ta definicja świądu zaproponowana została w 1660 roku przez Hafenreffera i jest aktualna do dziś. Świąd jest niewątpliwie symptomem chorób skóry, ale towarzyszyć może również innym schorzeniom ogólnoustrojowym. Z uwagi na czas trwania, wyróżnić można: świąd ostry (trwający krócej niż 6 tygodni), świąd przewlekły (trwający dłużej niż 6 tygodni). Świąd krótkotrwały jest mechanizmem obronnym (podobnie jak ostry ból) informującym, że w danym obszarze skóry „coś się dzieje”. Na przykład na skutek ugryzienia owada dochodzi do reakcji w postaci drapania, prowadzącej do usunięcia pasożyta z powierzchni skóry. Inną sprawą jest świąd przewlekły, który towarzyszy wielu dermatozom, a także chorobom ogólnoustrojowym i stanowi często poważny problem medyczny. Świąd może być ograniczony, dotyczący pewnego konkretnego obszaru ciała, albo uogólniony. I wreszcie świąd jest wskaźnikiem toczącego się stanu zapalnego skóry. Dlaczego kot się drapie? Dlaczego kot się drapie? Różnego rodzaju bodźce, pochodzące zarówno ze środowiska zewnętrznego, jak i wewnętrznego, są odbierane przez organizm za pomocą receptorów, a następnie przetwarzane na impulsy nerwowe. Receptory więc mają za zadanie dostarczenie do ośrodkowego układu nerwowego informacji o warunkach otoczenia. W skórze występuje wiele typów receptorów: mechanoreceptory, termoreceptory, receptory przewodzące bodźce szkodliwe (bólowe, świądowe). Uczucie świądu może być wywołane przez różnego rodzaju impulsy. Mogą to być bodźce mechaniczne, termiczne, elektryczne, przede wszystkim jednak chemiczne. Niegdyś zastanawiano się, czy świąd jest pewną formą odczuwania bólu, czy też zupełnie innym rodzajem doznań. Obecnie wiadome jest, że jest on różnym od bólu typem czucia powierzchownego, który jest przewodzony do ośrodkowego układu nerwowego odrębnymi drogami nerwowymi. Wiadomo również, że zarówno ból, jak i świąd mogą być wyzwalane przez te same bodźce, ale o różnym natężeniu. Receptory świądu są swoistymi, wolnymi zakończeniami nerwowymi, znajdującymi się w naskórku, w miejscu przejścia skóry właściwej w naskórek oraz w skórze właściwej. Po zadziałaniu na receptory świądu odpowiednich mediatorów, bodźce przenoszone są specjalnymi włóknami nerwowymi do grzbietowego rogu rdzenia kręgowego. Impuls dociera początkowo do ośrodków podkorowych, gdzie zostaje wygaszony lub przesłany do kory mózgu i wtedy świadomie odczuwany jako świąd wyzwala odczucie drapania. W przypadku receptorów przewodzących bodźce szkodliwe istnieje stała inhibicja (czyli hamowanie) przez receptory czuciowe; w związku z tym drapanie, pobudzając receptory dotykowe, tłumi odczuwanie świądu. Innymi słowy – kot, drapiąc się, pobudza inne receptory, dzięki czemu hamowane jest uczucie świądu. Jest to pewnego rodzaju oszukiwanie układu nerwowego 🙂 Pobudzanie zakończeń nerwowych uzależnione jest od licznych mediatorów. Znajomość mechanizmów odpowiadających za powstanie świądu jest kluczowa w późniejszej terapii przeciwświądowej. Wymienię w skrócie główne mediatory świądu, które bezpośrednio lub pośrednio wpływają na skórne receptory nerwowe. Neuromediatory: substancja P, neurokinina A, uwalniany genowo peptyd kalcytonina (calcitonin gene related peptid – CGRP), naczynioaktywny peptyd jelitowy (Vasoactive Intestinal Peptid – VIP), neurotensyna, bradykininy. Substancja P oraz VIP są neuropeptydami najbardziej świądogennymi. Mediatiory: Histamina – jej głównym źródłem w skórze są mastocyty (komórki tuczne). Histamina oddziałuje na świąd poprzez swoje receptory H1. Rozszerza naczynia krwionośne, powoduje skurcz mięśni gładkich i zwiększa przepuszczalność naczyń krwionośnych. Serotonina – jej źródłem w skórze są mastocyty, bazofile, neutrofile, trombocyty. Działa na centralny układ nerwowy poprzez obniżenie progu tolerancji na świąd. Sama w sobie serotonina jest słabym czynnikiem świądogennym, ale w połączeniu z prostaglandynami zauważalny jest synergizm świądowy. Eikozanoidy: leukotrieny i prostaglandyny – nie są to typowe mediatory, ale w efekcie zwiększają one oddziaływanie innych mediatorów (np. histaminy). Czynnik aktywujący płytki krwi (Platelet Acivating Factor – PAF). Proteazy: kalikreina, katepsyny, trypsyna, chymotrypsyna, plazmina, proteazy bakteryjne – mają wpływ na uwalnianie histaminy. Opioidy pochodzenia hormonalnego lub nerwowego również wpływają na powstawanie świądu. Przed wprowadzeniem terapii należy rozważyć i przeanalizować, na które poziomy drabiny świądowej chcemy oddziaływać, a w razie braku efektu leczenia odpowiednio modyfikować terapię. Warto zaznaczyć, że odczuwanie świądu przez kota może się zmieniać, zależnie od pory dnia, stanu skóry, temperatury ciała, a nawet podenerwowania czy silnego stresu. Próg odczuwania świądu ulega obniżeniu (a więc zwierzak staje się bardziej wrażliwy na bodźce świądowe) w następujących sytuacjach: W nocy. Różne bodźce (np. bólu, dotyku, zimna, ciepła) rywalizują z bodźcami wywołującymi świąd, mogąc osłabiać lub nasilać jego odczuwanie. Stąd w nocy, kiedy wpływ innych czynników wpływających na organizm jest mniejszy, przemożna potrzeba drapania może się nasilić. Przy podwyższonej temperaturze skóry. Przy zmniejszonym nawodnieniu skóry – skóra sucha swędzi bardziej. W sytuacjach pobudzenia psychicznego, w stanach stresu. Wówczas dochodzi do uwalniania peptydów opioidowych, które mogą nasilać odczucie świądu. Świąd u kota objawy: nadmierne wylizywanie Niektóre z częstszych objawów świądu u kotów: zadrapania, lizanie skóry i sierści, wygryzienia, żucie różnych części ciała (np. łap, ogona), całkowita lub częściowa utrata włosów, wyłysienia, samouszkodzenia, zapalenie skóry. Koty są bardzo dyskretne i nie zawsze udaje się u nich wychwycić moment ewidentnego drapania się. Dlatego warto zwrócić uwagę na inne nietypowe zachowania swojego czworonoga, jak na przykład: toczenie, przewracanie się z boku na bok, intensywniejsze niż zwykle ocieranie się o przedmioty, potrząsanie głową, saneczkowanie, mocniejsze niż zwykle domaganie się pieszczot i „nadstawianie „swędzących części ciała. Świąd u kota przyczyny Ogromna jest lista przyczyn stanów świądowych u kota. Mogą one dotyczyć skóry jako takiej, mogą także być oznaką poważniejszych chorób ogólnoustrojowych. Stan skóry i sierści wnosi bardzo wiele cennych informacji dotyczących nie tylko stanu utrzymania zwierzęcia oraz ewentualnych przejściowych problemów pasożytniczych. Parafrazując znane powiedzenie, można by rzec, że: To, co na zewnątrz, to i w środku. W wielu przypadkach bowiem stan okrywy włosowej, wygląd skóry oraz jej choroby są tylko widocznym wierzchołkiem problemów ukrytych głęboko w organizmie. Często bardzo trudno jest dotrzeć do głównej przyczyny świądu, jednak najważniejsze i najczęściej spotykane są: Infekcje bakteryjne Powierzchowne ropne zapalenia skóry u kotów występują rzadko. Zwykle rozwijają się wtórnie do schorzeń świądowych (APZS, alergia pokarmowa, atopia, świerzbowiec uszny), chorób układowych (wirus niedoboru immunologicznego kotów) lub terapii immunosupresyjnej (terapia przeciwnowotworowa, kortykosteroidy itp.). Najczęściej izolowane bakterie to: Staphylococcus intermedius, Staphylococcsu simulans, Staphylococcus aureus. Zmiany, które towarzyszą infekcji to: miejscowe wyłysienia (z rumieniem lub bez), grudki, krosty, nadżerki, owrzodzenia, strupy. Możliwy jest charakterystyczny, ropny wysięk sklejający włos oraz pokrywający skórę w miejscach zmienionych. Infekcje grzybicze Najczęstszą przyczyną grzybicy skóry u kotów jest Microsporum canis (więcej na temat grzybicy u kota dowiesz się w artykule: „Grzybica u kota„). Grzybica u kota jest chorobą zakaźną, a do zakażenia dochodzi przez bezpośredni kontakt z chorym zwierzęciem lub jego otoczeniem (klatka, legowisko, szczotka do czesania itp). Świąd nie jest stałym objawem, może być słabo nasilony. Objawy kliniczne są zróżnicowane i wielopostaciowe, dominują wyłysienia o różnym nasileniu, rumień i powstawanie łusek. Zmiany lokalizują się z reguły na twarzy, głowie, szyi oraz kończynach, jednak zdarza się, że obecne są również na tułowiu. U każdego kota ze zmianami skórnymi należy w pierwszej kolejności wykluczyć dermatofitozę. U kotowatych grzybica może naśladować swoim obrazem klinicznym wiele chorób skóry i to zarówno tych przebiegających ze świądem, jak i bez niego. Dlatego też w każdym przypadku zaleca się wykonanie badania hodowlanego. Wykonywane w gabinecie testowe badanie lampą Wooda daje wyniki diagnostyczne jedynie w 50% przypadków, dlatego nie może być ono stosowane do wykluczenia grzybicy. Dermatomykozy (zwłaszcza Malassezia pachydermatis) Jest to choroba wywołana przez drożdżaki, w przebiegu której świąd może mieć różne nasilenie. Może mieć charakter ograniczony – organizmy drożdżakowe rozwijają się wówczas w obrębie przewodów słuchowych, a typowym objawem jest charakterystyczna, ciemnobrunatna, śmierdząca wydzielina zalegająca w kanałach słuchowych. Czasem dochodzi do stanów zapalnych skóry podbródka, ogona oraz skóry między palcami. W przypadku uogólnienia procesu zmiany pojawiają się na skórze w różnych okolicach ciała, a rumień i nieprzyjemna woń skóry oraz świąd są klasycznymi objawami formy uogólnionej malasezjozy. Świerzbowiec koci i świerzbowiec uszny Zaraźliwe, pasożytnicze choroby, będąca przyczyną intensywnego świądu. Wywołane przez świerzbowca Notoedres cati, który atakuje głównie koty, oraz świerzbowca usznego (Otodectes cynotis). Więcej na ich temat dowiesz się w artykule: „Świerzb u kota„. Nużyca Nużyca u kotów może być wywołana przez nużeńca Demodex cati lub Demodex gatoi. Ten pierwszy stale bytuje w mieszkach włosowych i gruczołach łojowych. Zmiany dermatologiczne (jak wyłysienia, rumień, złuszczający się naskórek oraz krosty) pojawiają się z reguły na skórze części twarzowej pyska, zwłaszcza w okolicy nasad uszu, wokół oczu, na brodzie, a także na szyi. Demodex gatoi, żyjący na powierzchni skóry, daje objawy podobne, a lokalizacja to głowa, szyja i łokcie. Czasem występują też symetryczne wyłysienia. Nużyca występuje również u psów – więcej na temat tej choroby dowiesz się w artykule: „Nużyca„. Chejletieloza Cheyletiella blakei – roztocze, najczęściej wywołujące chejletielozę u kotów. Roztocza te żyją w warstwie zrogowaciałej naskórka, nie wnikając do mieszków włosowych. Choroba przebiega z silnym świądem, prowadzącym do powstawania wyłysień i silnego złuszczania naskórka (na skórze widoczny jest łupież). Trombikuloza Neotrombicula autumnalis – dorosłe osobniki tego pasożyta żyją w glebie, natomiast sześcionogie larwy okresowo bytują na ssakach, pozostając na żywicielu przez kilka dni. Lokalizują się w partiach ciała, pokrytych delikatną skórą, zwłaszcza w okolicy: oczu, warg, brzucha, zewnętrznych narządów płciowych, łap, stóp, głowy i uszu. Skóra jest zaczerwieniona, pokryta bardzo swędzącymi zmianami w postaci grudek, guzków, krost oraz strupów. Alergiczne pchle zapalenie skóry (APZS) Nieprzyjemna, uciążliwa i swędząca reakcja nadwrażliwości, która wywołana jest przez antygeny, znajdujące się w ślinie pcheł Ctenocephalides felis. Występuje niezależnie od wieku, płci czy rasy kota. Świąd ma różne nasilenie – od łagodnego do silnego. APZS powinien zostać wykluczony u każdego wychodzącego kota, nawet, jeśli nie stwierdza się obecności pcheł ani ich odchodów w sierści, a także pomimo że aplikowany jest regularnie preparat przeciwpchelny. Koty podczas codziennej pielęgnacji tak skrupulatnie oczyszczają swoją sierść, że w trakcie badania można nie stwierdzić śladów obecności pasożytów. Proces wykluczania alergicznego pchlego zapalenia skóry może trwać nawet kilka miesięcy, a stosowanie środków pchłobójczyh co miesiąc przy jednoczesnym umożliwieniu wychodzenia na zewnątrz nie pozwala na wykluczenie choroby. W takiej sytuacji można zastosować minimum 3 razy co 2 tygodnie preparat przeciwpchelny i dopiero na podstawie odpowiedzi na takie leczenie wykluczyć (lub potwierdzić) chorobę. Alergia pokarmowa Alergia pokarmowa u kota Alergia pokarmowa spowodowana jest reakcją immunologiczną na pewne białka zawarte w pożywieniu. Pojawia się niezależnie od wieku oraz płci, chociaż istnieje pewna skłonność rasowa u kotów syjamskich i birmańskich. Głównym objawem jest świąd o zmiennym nasileniu, czemu towarzyszyć mogą objawy dermatologiczne oraz żołądkowo-jelitowe (biegunka u kota, wymioty u kota). Czasem pojawiają się zmiany typowe dla zespołu zmian kwasochłonnych kotów takie, jak: świąd części twarzowej pyska, głowy, szyi, symetryczne wyłysienia spowodowane wylizywaniem, prosówkowe zapalenie skóry. W wyniku drapania pojawiają się uszkodzenia na skórze, ale – w przeciwieństwie do psów – rzadko dochodzi do nadkażenia drożdżakami lub bakteriami. W około 1/3 przypadków alergii pokarmowej towarzyszy atopia i/lub alergia na pchły. W rozpoznawaniu choroby należy ustalić, czy świąd ma charakter sezonowy. Jeśli nie – niezależnie od pory roku świąd utrzymuje się w podobnym nasileniu – konieczne jest wykonanie eliminacyjnej próby dietetycznej. Niektórzy lekarze sceptycznie podchodzą do testów serologicznych stosowanych u kotów, uważając je za niemiarodajne. Złotym standardem w rozpoznawaniu nadwrażliwości pokarmowej jest zastosowanie 12-tygodniowej diety eliminacyjnej. Polega ona na żywieniu kociaka wyłącznie hipoalergiczną karmą weterynaryjną. Do tego celu nadają się wyłącznie diety weterynaryjne. Atopia Choroba wrodzona, w przebiegu której dochodzi do rozwoju reakcji nadwrażliwości po zadziałaniu jakiegoś alergenu środowiskowego. Głównymi alergenami wziewnymi u kotów są roztocza kurzu domowego (zwłaszcza Dermatophagoides farinae). W mniejszym stopniu: pyłki kwiatów, złuszczony naskórek, pleśń. Choroba może występować u kotów w wieku od 6 miesięcy, do 3 lat, a na czoło objawów wysuwa się łagodny do silnego świąd. Może on być przyczyną samookaleczeń, a także obrzęku warg oraz brody. U niektórych pacjentów występują też inne objawy, jak: nieżyt nosa, kaszel, duszność. Nadwrażliwość na ukąszenia owadów Przebiega z powstawaniem grudkowo-strupiastych zmian oraz z obrzękiem (o różnym stopniu zaawansowania) na: grzbiecie nosa, nozdrzach, małżowinach usznych i w okolicach uszu, opuszkach palcowych. Świąd o różnym nasileniu – od łagodnego do silnego. Objawy znikają po wyeliminowaniu komarów ze środowiska kota. Niestety, nadwrażliwość na ukłucia komarów wciąż jest bagatelizowana nawet wśród lekarzy weterynarii, a kluczowym elementem w rozpoznawaniu tego typu przyczyny świądu jest dokładnie i rzetelnie przeprowadzony wywiad. Choroby o podłożu psychogennym Dermatozy o podłożu psychogennym stanowią trudny do rozpoznania syndrom chorobowy. Rozpoznanie opiera się na wywiadzie dermatologicznym i behawioralnym, badaniu klinicznym zwierzęcia, reakcji na leczenie, a przede wszystkim na podstawie wykluczenia innych chorób skóry, przebiegających z podobnym obrazem klinicznym. W przebiegu dermatoz o podłożu psychogennym na pierwszy plan wysuwają się nieprawidłowe zachowania kota. Należą do nich: aktywność zastępcza (działania przerzutowe) – są to zachowania zwierzęcia, prowadzące do złagodzenia odczuwanego przez kota napięcia emocjonalnego (np. ogryzanie pazurów, drapanie, nadmierne wylizywanie się), stereotypia – powtarzająca się, nadmiernie wyrażona pojedyncza czynność lub zespół czynności, w których nie można dopatrzeć się celowości w odniesieniu do zaistniałej sytuacji; takimi ewidentnymi stereotypiami są zachowania zwierząt w ogrodach zoologicznych lub cyrkach (chodzenie tam i z powrotem, jednostajne kiwanie głową, żucie pewnej części ciała itp.) autoagresja – np. gryzienie, atakowanie własnego ogona, gryzienie łap. Przyczyną takich zachowań są często przewlekłe stany lękowe, spowodowane ciągłym stresem. Mogą objawiać się nadmiernym apetytem i ciągłym wylizywaniem, co prowadzi do miejscowych wyłysień lub – w przypadkach przewlekłych – do uogólnionej utraty włosa. Najczęściej koty rozpoczynają nadmierne wylizywanie od brzucha, boków i powierzchni grzbietowej kończyn piersiowych. Następnie wyłysienia mogą rozszerzać się na kończyny miedniczne oraz ogon. Ostatecznie zmiany mogą obejmować grzbiet, okolicę łopatek i klatkę piersiową. Choroby autoimmunologiczne: pęcherzyca liściasta Pęcherzyca liściasta to choroba immunologiczna, która znakomicie naśladuje obraz kliniczny chorób alergicznych. Początkowo objawy (w postaci od plamek, krost aż do prosówkowego zapalenia skóry) pojawiają się zwykle na twarzy – często zwiększają i zmniejszają swoje nasilenie. Następnie mogą się rozprzestrzeniać na okolice sutków i opuszek kończyn. Nos z reguły ulega depigmentacji. Do rzadszych, ale możliwych przyczyn świądu u kotów zaliczyć również należy: chłoniak skóry, zespoły paranowotworowe, wirusowe choroby górnych dróg oddechowych, świąd wywołany lekami, nadczynność tarczycy, niewydolność nerek u kota, mocznica, zaburzenia keratynizacji – trądzik. Po nitce do kłębka: diagnostyka kociego świądu Diagnostyka kociego świądu Ze względu na fakt, że kocie reakcje nadwrażliwości znacząco różnią się od psich (pomimo często podobnych objawów klinicznych), wymagają one nieco innego podejścia diagnostycznego. Pierwszym, bardzo ważnym krokiem jest przeprowadzenie dokładnego wywiadu z opiekunem zwierzęcia. Nie do przecenienia są wszelkie dane, które wnosi właściciel, a które w prawie połowie przypadków (w połączeniu z obrazem klinicznym pacjenta) mogą już na tym etapie badania sugerować potencjalną przyczynę świądu. W przypadku świądu nie ma informacji bez znaczenia i nawet najdrobniejsze szczegóły powinny być brane pod uwagę. W diagnostyce ważny jest wiek kota – z reguły u kotów młodych, które nie ukończyły jeszcze szóstego miesiąca życia najbardziej prawdopodobne przyczyny występowania świądu to choroby pasożytnicze lub grzybicze. Atopowe zapalenie skóry u tak młodych kociąt należy do rzadkości. Poniżej przykładowa lista pytań, z którymi może (i powinien!) zetknąć się właściciel kota w gabinecie weterynaryjnym: Kiedy zauważono objawy kliniczne? Czy miało to miejsce w ostatnich 3 dniach, w ostatnich 3 tygodniach, cy może kot drapie się dłużej? Jakie niepokojące objawy zauważyłeś u swojego podopiecznego? Ocieranie się o przedmioty? Drapanie? Lizanie? Gryzienie? Wypadanie włosa? Jeśli tak, czy zauważyłeś przerzedzenia sierści lub wyłysienia? Czy na skórze zauważyłeś jakiekolwiek zmiany? Co to było? Rumień? Łuski? Strupy? Krosty? Bąble? Guzy lub guzki? Czy obecny jest nieprzyjemny zapach pochodzący ze skóry lub jamy ustnej zwierzęcia? Czy zauważyłeś pasożyty w sierści? Czy skóra zmienia barwę? Czy sierść zmieniła barwę? W których miejscach występują zmiany? Czy problemy skórne pojawiają się sezonowo? Jeśli tak, to kiedy? Wiosna? Lato? Jesień? Zima? Czy kot wychodzi, czy przebywa wyłącznie w domu (możliwe pasożyty zewnętrzne)? Który z objawów zauważyłeś jako pierwszy? Czy był to świąd, czy może najpierw pojawiły się zmiany na skórze, a świąd dołączył później? Czy kiedykolwiek wcześniej występowały inne problemy dermatologiczne u twojego kota? Jeśli tak, to jakie? Czy pacjent był już wcześniej leczony dermatologicznie? Jeśli tak, to na co? Czy wykonywano wcześniej badania dermatologiczne? Jeśli tak, to jakie? Jakie leki, w jakich dawkach i jak długo były podawane (antybiotyki, sterydy, leki przeciwhistaminowe, nienasycone kwasy tłuszczowe, szampony i inne)? Po którym leku i kiedy zauważono poprawę? Czy w bezpośrednim otoczeniu kota są inne zwierzęta? Jakie? Czy u tych zwierząt występują objawy, dotyczące układu powłokowego? Jeśli tak, to jakie? Kiedy się pojawiły? Czy u Ciebie lub osób mających bezpośredni kontakt z kotem pojawiły się jakieś zmiany skórne? Jakie? Gdzie? Kiedy się pojawiły? Czy u kota występowały wcześniej objawy dotyczące innych układów (np. układu krążenia, oddechowego, moczowego, pokarmowego, nerwowego, kostno-stawowego, rozrodczego, hormonalnego)? Czy były przeprowadzane badania laboratoryjne? Jeśli tak, to jakie (badanie morfologiczne krwi, biochemiczne surowicy, badanie moczu, rtg, usg itp.)? Czy były rozpoznane inne choroby? Jeśli tak, to jakie? Czy zwierzę przyjmuje leki, w związku z chorobą dotyczącą innego układu? Jeśli tak, to jakie i w jakich dawkach? Jaki jest przebieg szczepień profilaktycznych? regularny, nieregularny, brak. Kiedy kot szczepiony był ostatnim razem? Data, preparat? Czy kot jest odrobaczany? Co ile: 3 miesiące, 6 miesięcy, rok, rzadziej, nigdy nie był odrobaczany. Kiedy pacjent był odrobaczany ostatnim razem? Data, jakim preparatem? Czy prowadzona jest profilaktyka przeciwpchelna i przeciwkleszczowa? Czy jest regularna, nieregularna? Kiedy ostatnio (data, preparat). Czy u innych zwierząt przebywających w domu prowadzona jet profilaktyka przeciwpchelna? W jakim środowisku przebywa kot? Czy regularnie prane są jego legowiska? Czy prowadzona jest profilaktyka przeciwpchelna w środowisku kota? Jakim preparatem? Jakie jest pochodzenie zwierzęcia? Schronisko? Hodowla? Ulica? W jaki sposób zwierzę jest żywione? Pokarm gotowany? Karma komercyjna? Jeśli tak, to jaka? Czy podawane są suplementy diety? Jeśli tak, to jakie? Jaki jest stopień nasilenia świądu? Niski: kot wykazuje niewielkie zainteresowanie drapaniem się lub drapie się bardzo krótko – parę sekund. Średni: pacjent bardzo skupiony na drapaniu się, robi to przez kilka sekund. Świąd wyraźnie zauważalny: kociak jest bardzo zdenerwowany gdy się drapie, lub drapie się przez długi czas – od jednej do kilku minut. Świąd bardzo silny: kot może być agresywny, gdy się drapie albo drapie się bardzo długo – kilka minut. Jaka jest częstość występowania świądu? Brak świądu. Świąd sporadyczny: kot drapie się rzadziej niż 1 raz dziennie. Świąd dość częsty – pacjent drapie się kilka razy dziennie, ale okresowo nie wykazuje objawów świądu. Świąd częsty: zwierzę drapie się przynajmniej raz, kiedy jest obserwowane. Świąd niemal ciągły – drapie się kilkakrotnie, za każdym razem, gdy jest obserwowany; więcej czasu spędza na drapaniu się niż na nie drapaniu. Lokalizacja świądu. Czy lokalizacja największego nasilenia świądu może pomóc w postawieniu diagnozy? Istnieją choroby, w przebiegu których lokalizacja zmian ma bardzo duże znaczenie. Przykładem może być świerzb uszny. W przebiegu inwazji tym pasożytem kociak wydrapuje się głównie w okolicy uszu i głowy. Lekarz weerynarii – jeszcze przed dokładnym zbadaniem pacjenta – może na tej podstawie ułożyć sobie listę rozpoznania różnicowego. W przypadku kotów jednak ustalenie przyczyny świądu w oparciu o jego lokalizację może być trudniejsze lub nawet niemożliwe – inaczej, niż jest to u psów. Pod tym względem kotowate są kłopotliwymi pacjentami dermatologicznymi. Diagnostyka: badanie kliniczne Diagnostyka świądu u kotów Należy zwrócić uwagę na lokalizację zmian oraz ich charakter, ponieważ już na podstawie tych danych można wykluczać pozycje z utworzonej wcześniej w głowie listy rozpoznania różnicowego. Należy również sprawdzić, czy u kota nie występują otarcia, mogące sugerować samouszkodzenia. Umiejscowienie zmian skórnych: zmiany w okolicy warg i podniebienia mogą sugerować jedną z postaci ziarniniaka eozynofilowego, pojawienie sie świądu u kota ograniczonego do grzbietu i okolicy lędźwiowej – w diagnostyce różnicowej powinno uwzględnić się obecność ektopasożytów (pcheł, roztoczy z rodzaju Chejletiella, świerzbowca oraz nużeńca), zmiany dermatologiczne zlokalizowane na małżowinach usznych, w okolicach łożyska pazurów oraz brodawek sutkowych mogą wskazywać na pęcherzycę liściastą, alergia pokarmowa lubi uwidaczniać się w okolicy szyi i głowy kota, przy atopii świąd występuje zwykle w okolicy twarzowej oraz (rzadziej) łap. Charakter zmian skórnych: grudki – mogą one wskazywać na prosówkowe zapalenie skóry, które jest częstym przejawem chorób alergicznych u kotów, przerzedzenie włosa lub wyłysienia – są częstymi objawami świądu i z reguły pojawiają się jako efekt drapania lub nadmiernego wylizywania, krosty, strupy, owrzodzenia – mogą być objawem zapalenia skóry wywołanego przez bakterie lub grzyby. Rozpoznanie przyczyny świądu Badanie dermatologiczne z zastosowaniem lampy Wooda. Emituje ona promieniowanie ultrafioletowe o długości fali 320-400 nm. Podczas oświetlania skóry i włosów w sytuacji obecności metabolitów dermatofitów (metabolity tryptofanu – pterydyna) dochodzi do fluorescencji barwy zielonego jabłuszka (czasem, zwłaszcza u kotów długowłosych jest to barwa żółto zielona lub niebieskozielona). Niestety, fluorescencja nie jest widoczna we wczesnych fazach zakażenia, pojawia się bowiem nie wcześniej niż 5-7 dnia od zakażenia (najczęściej między 10 a 14 dobą). Metoda użyteczna do potwierdzenia dermatofitozy, jednak brak fluorescencji nie wyklucza choroby. Badanie dermatoskopowe. Jest to nieinwazyjna metoda badania skóry i jej wytworów polegająca na ich oglądaniu pod dużym powiększeniem. Metoda stosunkowo młoda w dermatologii weterynaryjnej, mająca zastosowanie w przypadku dermatofitoz u kotów. Typową cechą w badaniu dermatoskopowym w przypadku zakażenia grzybicą jest obecność lekko zakrzywionych włosów, określanych jako „włosy o kształcie przecinka”. Obecność tego typu włosów jest charakterystyczna dla zakażenia dermatofitami i technika ta jest bardzo czuła. Bezpośrednie badanie mikroskopowe włosa: trychografia. Metoda łatwa w wykonaniu, niedroga i bardzo pomocna w ustalaniu listy rozpoznania różnicowego świądu. Ocena całości włosa, ustalenie fazy wzrostu, łamliwość oraz inne nieprawidłowości mogą pomóc lekarzowi w ustaleniu grupy chorób, które mogą być przyczyną nadmiernego drapania. Jest to jedna z najważniejszych metod rozpoznawania zakażeń grzybiczych. W przypadku zakażenia widoczne są zarodniki grzybów otaczające włos. We wnętrzu włosa mogą być natomiast widoczne strzępki dermatofitów. Szczotkowanie sierści. Szczotkowanie sierści umożliwia znalezienie kału pcheł. Poprzez wyczesywanie sierści gęstym grzebieniem lub szczotką zbiera się materiał na białą, mokrą bibułę i ogląda się przez szkło powiększające. Metoda ta jest pomocna w rozpoznawaniu pasożytów bytujących w sierści. Test z taśmą przylepną. Test z taśmą przylepną służy do pobierania materiału bezpośrednio z włosów i skóry. Po rozchyleniu włosów przyciska się bezbarwną taśmę do skóry, a następnie ogląda pod mikroskopem (w stanie natywnym oraz po zabarwieniu). Tak przygotowany preparat umożliwia zbadania włosów pod kątem grzybic, pasożytów, a także może wnieść informacje o stanie naskórka (bakterie, grzyby, komórki warstwy rogowej naskórka). Preparaty odciskowe. W tej metodzie szkiełko podstawowe przyciska się do bezwłosej skóry, a następie – po zabarwieniu – ogląda pod mikroskopem. W ten sposób ocenia się obecność bakterii, grzybów oraz komórek zapalnych w skórze. Zeskrobina. Zeskrobina stosowana jest w przypadku podejrzenia inwazji pasożytniczych, ale użyteczna jest również w przypadku zakażenia dermatofitami, szczególnie w przypadkach występowania ich w naskórku. Badanie hodowlane. Badanie hodowlane stosowane w rozpoznawaniu zakażenia dermatofitami, chociaż możliwe są wyniki fałszywie ujemne. Biopsja metodą aspiracji cienkoigłowej. Biopsja metodą aspiracji cienkoigłowej polega na pobraniu w sposób jałowy materiału z grudek, guzków, pęcherzyków lub krost, albo narządów leżących pod skórą (węzłów chłonnych). Służy do szybkiego rozpoznawania infekcji grzybiczych, bakteryjnych, a także do identyfikacji komórek. Biopsja skóry. Biopsja skóry służy do oceny histopatologicznej pobranego wycinka. Może wnieść cenne informacje zwłaszcza przy podejrzeniu chorób autoimmunologicznych, zespołu ziarniniaka kwasochłonnego oraz chorób nowotworowych. Testy śródskórne. Testy śródskórne są jedną z bardziej skutecznych i przekonujących metod diagnostycznych w chorobach atopowych skóry. Jej istotą jest miejscowe odtworzenie zjawiska nadwrażliwości poprzez śródskórne wstrzyknięcie odpowiedzialnego za alergię antygenu. Badanie krwi. Badanie krwi w kierunku przeciwciał przeciwko alergizującym substancjom. Zasadą tych testów jest wykazanie specyficznych przeciwciała z grupy IgE i/lub IgG przeciwko określonym antygenom. Rutynowe badania przesiewowe. Badanie hematologiczne, biochemiczne, określenie stężenia hormonów tarczycy, badanie w kierunku zakażenia wirusem białaczki kociej (FeLV), wirusem niedoboru immunologicznego kotów (FIV). Dynamiczne testy czynnościowe. Test stymulacji ACTH, test hamowania niską/wysoką dawką deksametazonu, test stymulacji TSH/TRH. Ultrasonografia. Zobrazowanie nadnerczy, trzustki, nerek. Badanie rentgenowskie. Badanie rentgenowskie (szczególnie klatki piersiowej) – może być pomocne przy podejrzeniu przerzutowego raka oskrzeli, grasiczaka. Elektrokardiogram (EKG). Zaburzenia pracy serca przy nadczynności tarczycy. W niektórych przypadkach zlecane są także badania hormonalne i posiewy bakteryjne, w kierunku grzybów. Rozpoznanie przyczyny świądu jest sprawą najwyższej wagi, ponieważ dzięki temu w wielu przypadkach możemy wprowadzić leczenie przyczynowe, na przykład przy: alergii, nietolerancji pokarmowej, APZS, świerzbowcu. Kolejną sprawą jest określenie czynników wikłających (np. ropne zapalenie skóry, Malassezia itp.) – często samo leczenie tego typu komplikacji, niezależnie od przyczyny świądu, prowadzi do znacznej poprawy klinicznej oraz osłabienia lub nawet ustąpienia świądu. Rodzaje reakcji skórnych związane ze świądem Istnieją 4 klasyczne modele reakcji skórnych u kotów ze świądem. Zespół ziarniniaka kwasochłonnego kotów (eosinophilica granuloma complex) Pod nazwą zespołu eozynofilowego kotów rozumiemy trzy zmiany skórne: Tarczka kwasochłonna. Kwasochłonny wrzód drążący. Ziarniniak linowy. Umownie włączone zostały one w jeden zespół kliniczny, zwany powszechnie zespołem eozynofilowym. Zmiany te u różnych kotów mogą występować samodzielnie albo w dowolnym połączeniu. Zespół eozynofilowy może być przejawem różnych typów chorób alergicznych. Ma on trzy postaci kliniczne: Wrzód eozynofilowy (wrzód drążący) – niebolesne, źle gojące się owrzodzenie warg zwykle widoczne na górnej wardze, aczkolwiek może występować w rożnych miejscach ciała. Do głównych chorób podstawowych związanych z wrzodem kwasochłonnym należą alergia pokarmowa i atopia – jeśli udaje się powstrzymać reakcje alergiczne, wówczas zmiany na wargach cofają się. Płytka (in. tarczka) eozynofilowa. Typowym objawem jest silny świąd, a choroba charakteryzuje się powstawaniem jednej lub wielu ziarniniakowych zmian, które są okrągłe lub owalne, czerwone i często wrzodziejące. Pojawiają się one na skórze brzucha, wewnętrznej powierzchni ud, pod pachami oraz w przestrzeniach międzypalcowych. Chore obszary mają wilgotną powierzchnię (ze względu na intensywne wylizywanie). Tarczki eozynofilowe towarzyszą alergii pokarmowej, APZS lub atopii. Rozpoznanie stawia się na podstawie stwierdzenia nacieków granulocytów obojętnochłonnych w skórze w badaniu histopatologicznym. Ziarniniak liniowy kwasochłonny – ma tendencję do pojawiania się w jamie ustnej lub też w postaci ziarniniaka liniowego na tylnych kończynach. Ta postać choroby wiąże się z ukąszeniami komarów i występuje w formie guzków (wrzodziejących lub nie) w okolicy twarzowej, na uszach i łapach. Obserwowany jest również w obrębie podbródka u kotów (koci obrzęk podbródka) oraz na poduszeczkach łap. Często towarzyszy APZS. Do powstania zespołu ziarniniaka eozynofilowego prowadzić mogą następujące przyczyny: alergiczne pchle zapalenie skóry, alergia pokarmowa, nadwrażliwość na ukąszenia owadów. Wymienione wyżej postaci kliniczne ziarniniaka zgrupowane zostały razem ze względu na pewne cechy wspólne, między innymi pozytywną reakcję na terapię kortykosteroidową i nieznaną etiologię (choć wiadomo, że mogą być związane z reakcją nadwrażliwości). Zwykle przebiegają ze świądem. Obustronne, symetryczne wyłysienia Mogą być spowodowane: alergicznym pchlim zapaleniem skóry, alergią pokarmową, atopią, inwazją grzybów chorobotwórczych, mogą mieć tło psychogenne. U kota dochodzi do utraty włosa po bokach ciała, z reguły symetrycznie. Na skórze zwykle nie ma pierwotnych zmian skórnych, a głównym objawem jest świąd. Świąd głowy i szyi Przebiega ze zróżnicowanym nasileniem, od nieznacznych wyłysień i rumienia po nadżerkowe, wrzodziejące lub strupiaste zmiany na głowie, w okolicach nasady uszu, na małżowinach usznych oraz na szyi. Do możliwych przyczyn świądu głowy i szyi należą: pasożyty (świerzbowiec koci, świerzbowiec uszny, nużeniec), alergia (APZS, alergia pokarmowa, atopia, nadwrażliwość na ukąszenia owadów), infekcje (grzybica skóry, ropne zapalenia skóry – rzadkie u kotów), choroby autoimmunologiczne (pęcherzyca liściasta), choroby o podłożu psychogennym. Prosówkowe zapalenie skóry (dermatitis miliaris) Przebiega z powstawaniem grudkowo-strupiastych zmian na grzbiecie kota, w okolicy lędźwiowej, na tylnej powierzchni kończyn miednicznych oraz na szyi. W zależności od nasilenia świądu mogą występować również: wyłysienia, zadrapania, krosty. Przyczyny prosówkowego zapalenia skóry mogą być bardzo różne, a najważniejsze to: alergie (APZS, alergia pokarmowa, atopia), pasożyty (świerzbowiec uszny, świerzbowiec koci, chejletieloza), infekcje (grzybica skóry, ropne zapalenia skóry), przyczyny pokarmowe (niedobór nienasyconych kwasów tłuszczowych), idiopatyczne – bez uchwytnej przyczyny. Świąd u kota leczenie Świąd u kota leczenie Świąd jest jednym z najgorszym doznań, które mogą przytrafić się naszym podopiecznym. Kiedy staje się przewlekły jest przyczyną znacznego pogorszenia samopoczucia zwierzaka oraz prowadzi do rozwoju zmian skórnych. Ze względu na mnogość przyczyn, prowadzących do świądu, a także ich wieloczynnikowy charakter, różne są sposoby radzenia sobie z tym uporczywym odczuciem. Jednak zanim rozpoczniemy terapię świądu, należy najpierw określić, czy u kota występuje efekt sumowania się bodźców wywołujących świąd, a także ustalić próg pobudliwości skóry na świąd. Każde zwierzę ma swój indywidualny próg świądowy. Oznacza to, że nawet kot, który jest alergikiem, ale nie doszło do przekroczenia tego progu, może w ogóle nie reagować świądem. Skóra chora, sucha ma obniżony próg świądowy – czyli impulsy, które u zdrowego zwierzęcia nie wywołują uczucia świądu, u kota z obniżonym progiem świądowym wyzwalają reakcje, często nadmierne w stosunku do wyzwalającego bodźca. U każdego osobnika czynnik ten jest zmienny; koty mogą różnie reagować osobniczo na świąd wobec – wydawałoby się – jednakowych bodźców. W wielu przypadkach jeden określony czynnik świądotwórczy jest niewystarczający, by samodzielnie wywołać świąd. Jeśli jednak dołączy do niego inny bodziec (również o dość niskim potencjale wywołania świądu), to połączenie tych dwóch bodźców sprawia, że próg świądowy zostanie przekroczony i pojawiają się objawy drapania. Jest to tak zwane sumowanie się efektów świądowych. Upraszczając, można powiedzieć, że objawy kliniczne świądu zależą zarówno od czynników alergicznych, jak i czynników nie związanych z alergią. Świąd pojawia się dopiero po zsumowaniu tych czynników i przekroczeniu progu świądowego. Dlatego też nigdy nie należy pomijać znaczenia tych zjawisk: progu świądowego oraz sumowania się efektów świądowych. Czasem zwykłe leczenie powikłań może utrzymać kota poniżej granicy odczuwania potrzeby drapania, a podstawowa dermatoza alergiczna w efekcie pozostaje bezobjawowa. Np. pacjent cierpiący na atopowe zapalenie skóry, u którego – w tym samym czasie – współwystępują objawy alergiczne wraz z powikłaniami bakteryjnymi lub grzybiczymi. Wniosek jest taki, że stosowanie leków przeciwświądowych nie zawsze jest konieczne. Zawsze powinno być wprowadzone leczenie przyczynowe dermatoz świądowych, jeszcze przed leczeniem komplikacji. Niektórzy nawet uważają, że środki roztoczobójcze, owadobójcze, antybiotyki oraz leki przeciwgrzybicze są najlepszymi „lekami przeciwświądowymi”. Sposoby oddziaływania na świąd Na objawy świądowe można wpływać na kilku poziomach: Oddziałując na receptory skórne – np. środki pielęgnujące o miejscowym działaniu ochronnym, miejscowe środki znieczulające. Wpływając na mediatory – leki antyhistaminowe, nienasycone kwasy tłuszczowe (w celu zmniejszenia produkcji eikozanoidów prozapalnych), niektóre środki o działaniu miejscowym (kapsaicyna może przerwać transmisję świądu poprzez zmniejszenie ilości substancji P obwodowych neuronów czuciowych). Glikokortykosteroidy – działają na wielu poziomach: stabilizują błony lizosomalne mastocytów, wstrzymują tworzenie się substancji naczyniowo-ruchowych, hamują tworzenie się eikozanoidów. Wpływając na rdzeń kręgowy – czynnik interneuronowego hamowania. Wpływając na korę mózgową – antagoniści opioidów, inhibitor wychwytywania serotoniny (zwiększa wzrost tolerancji świądowej, wywołuje równocześnie działanie obwodowe). Leczenie przeciwświądowe zewnętrzne: leki działające miejscowo Na rynku dostępna jest cała masa różnych form preparatów do stosowania miejscowego. Asortyment jest ogromy, na przykład: szampony, maści, żele, preparaty typu spot-on, pianki, pudry, płukanki. Producenci leków i kosmetyków weterynaryjnych wprost prześcigają się w produkcji coraz to nowszych i wymyślniejszych artykułów. Jednak, by leczenie miejscowe miało sens i choć w niewielkim stopniu pomogło złagodzić świąd, należy preparat dobierać z głową, z uwzględnieniem przyczyny, a także charakteru świądu. Wskazania do wprowadzenia leczenia miejscowego Jakie są wskazania do wprowadzenia leczenia miejscowego? Dlaczego nie leczyć od razu tabletkami, czy zastrzykami? Pierwszą i podstawową zaletą leczenia miejscowego jest fakt, że stosowane zewnętrznie preparaty nie obciążają organizmu jako całości. Aplikowane są bezpośrednio na chore miejsce (powłoka skórna jest dostępna w całości, w przeciwieństwie do innych narządów, tak więc mamy do niej bezpośredni dostęp), a zasięg aplikacji wyznacza obszar zmian. To zasadniczo ogranicza efekty uboczne, a także staje się przez to łagodniejsze dla organizmu. Leczenie miejscowe ogranicza też ryzyko rozwoju lekooporności. Przykładowo: powszechnie i często stosowane ogólnie antybiotyki często prowadzą do rozwoju lekoopornych szczepów bakteryjnych. W przypadku maści antybiotykowych ten problem jest zasadniczo ograniczony. Dzięki bezpośredniemu nanoszeniu leku zewnętrznego na chorą zmianę bardzo ograniczamy całkowitą dawkę leku. Oczywiście, jak w przypadku wszystkich leków, są i ujemne strony stosowania leków działających miejscowo: W porównaniu z terapią ogólną, leczenie miejscowe jest pracochłonne i wymaga zaangażowania ze strony właściciela. Tu nie wystarczy dać po prostu tabletkę i mamy z głowy. Leki aplikowane są często kilka razy w ciągu dnia, dodatkowo kąpiele są bardzo czasochłonne. Wiele leków ma nieprzyjemny zapach, mogą być tłuste lub brudzić ręce lub przedmioty, z którymi styka się kociak. Mogą też zmieniać barwę sierści, lub nawet trwale ją wybarwiać. Koty nie lubią zbędnych manipulacji przy skórze, dlatego też nanoszenie leków może być trudne (lub nawet niemożliwe) w momencie, gdy pacjent zdecydowanie odmawia współpracy. Szamponoterapia z reguły również jest wykluczona, chyba, że kot toleruje kąpiele. Należy pilnować, by wyjątkowo dbający o czystość kot nie zlizał preparatu z sierści, co w wielu przypadkach jest po prostu niewykonalne. Zdarzają się reakcje odczynów miejscowych, po zastosowaniu niektórych grup leków. Jeśli zmiany chorobowe lub świąd dotyczy skóry owłosionej, penetracja niektórych leków może być znacznie utrudniona. Miejscowe leczenie zewnętrzne to leczenie nawilżające i oczyszczające, leczenie przeciwzapalne i przeciwświądowe, leczenie keratomodulujące i przeciwłojotokowe, leczenie regenerujące i odżywcze. Leczenie nawilżające i oczyszczające Zadanie wstępne, mające na celu przygotowanie skóry oraz oczyszczenie jej z zanieczyszczeń, martwych komórek nabłonkowych czy wysięków. Do tego celu używane są z reguły mydła lub szampony, zawierające w swym składzie łagodne detergenty, hypoalergiczne środki powierzchniowo czynne lub lipoaminkowasy. Niektóre zawierają także różnego rodzaju dodatki uszlachetniające, buforujące pH, środki zapachowe i konserwanty. Można je stosować w formie kąpieli oczyszczających i terapeutycznych, przymoczek skórnych czy nawadniających oprysków. W ich skład mogą wchodzić: glicerol, glikol propylenowy, mocznik, kwas mlekowy, kolagen, roślinne wyciągi koloidalne (skrobia, alantoina). Hydroterapia Hydroterapia to nadal niedoceniana forma leczenia miejscowego. Zważywszy na fakt, że niemal 20% wody obecnej w organizmie występuje właśnie w skórze, jest ona czynnikiem niezmiernie ważnym w przywracaniu prawidłowego funkcjonowania układu powłokowego. Poza działaniem przeciwświądowym oraz przeciwbólowym, woda może również ocieplić lub oziębić skórę (zależnie od potrzeby – w przypadkach oparzeń lub upośledzenia krążenia), usunąć zaschnięty wysięk, strupy, oczyścić przetoki, pozbyć się nadmiaru złuszczonego naskórka. Kąpiele wirowe w samej wodzie (bez dodatków detergentów) mogą znacząco zredukować poziom świądu u pacjentów z atopowym zapaleniem skóry. Leczenie przeciwzapalne i przeciwświądowe W praktyce walka ze świądem zawsze sprowadza się do oddziaływania łagodzącego oraz przeciwinfekcyjnego. W pierwszej kolejności należy zatem stosować: środki przeciwbakteryjne, preparaty przeciwgrzybicze, leki przeciwpasożytnicze. W drugiej zaś – eliminacja wtórnie dołączonego stanu keratołojotokowego. Leczenie przeciwinfekcyjne (antybiotykoterapia skórna, miejscowe leki przeciwgrzybicze), stosowanie leków zmniejszających stan zapalny (miejscowe sterydy skórne). Leczenie keratomodulujące i przeciwłojotokowe Środki keratolityczne: kwas salicylowy – bardzo efektywny we wzroście wiązania wody przez skórę chorą, dzięki czemu dochodzi do uwodnienia odwodnionej pierwotnie warstwy korowej, stanowiącego etap wyjściowy dla procesów zaburzeń rogowacenia; wpływa na zmniejszenie przylegania międzykomórkowe, ułatwiając złuszczanie; w praktyce często łączony z innymi keratomodulatorami, np. siarką, z którą daje efekt synergistyczny w stężeniach od 2-6%. Jest używany w leczeniu: miejscowych zaburzeń rogowacenia, uogólnionych stanów kerato-łojotokowych przebiegających z dominacją rogowacenia; kwas mlekowy – posiada łagodne właściwości keratolityczne i antybakteryjne oraz nawilżające, kwas undecylenowy, kwas transretinoidowy, mocznik – jest skutecznym keratolitykiem, a w wyższych stężeniach posiada aktywność proteolityczną i przyspiesza przyswajanie włóknika. Wykazuje ponadto właściwości nawadniające. Środki keratoplastyczne: siarka wykazuje działanie przeciwłojotokowe, keratolityczne – poprzez wytwarzanie siarkowodoru H2S na poziomie warstwy rogowej, wykazuje jednoczesne oddziaływanie zmniejszające przekrwienie, przeciwzapalne, przeciwświądowe, antyseptyczne oraz przeciw-pasożytnicze; siarka jest stosowana w leczeniu: stanów keratołojotokowych z przewagą łojotoku, trądziku łojotokowego (zwykle w połączeniu z różnorodnymi keratomodulatorami). kwas salicylowy; smoła (dziegieć, coaltar) – zalecane w leczeniu stanów keratołojotokowych, a cechuje je różnorodne oddziaływanie terapeutyczne: keratomodulacyjne, antyseptyczne, przeciwświądowe, przeciwbólowe (smoła drzewna – dziegieć), ściągające (coaltar), przeciw-pasożytnicze (coaltar), przeciwgrzybicze (coaltar), ichtiol – przyspiesza resorpcję nacieków, działa (słabo) przeciwzapalnie i przeciwświądowo, antyseptycznie i keratomodulacyjnie. Leczenie regenerujące i odżywcze Leczenie regenerujące i odżywcze to przede wszystkim stosowanie witamin i wielonasyconych kwasów tłuszczowych. Witaminy: biotyna – zapobiega wypadaniu włosa, poprawia jego strukturę i aktywuje syntezę kwasów tłuszczowych, octan tokoferolu – wspomaga procesy gojenia (poprzez aktywację mechanizmów oddychania tkankowego), chroni kwasy tłuszczowe przed utlenianiem. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe oddziałują przeciwświądowo i przeciwzapalnie, odtwarzają powstanie lipidowo-białkowego „filmu skórnego „, pokrywającego naskórek i jego wytwory. Substancje wchodzące w skład preparatów przeciwświądowych i ich przeznaczenie Środki nawilżające Tłuszczowe: Olej parafinowy – tworzy na powierzchni skóry film okluzyjny, który zapobiega nadmiernemu wyparowywaniu wody z powierzchni, przez co pośrednio działa nawilżająco. Zmiękcza, wygładza i regeneruje skórę i sierść. Wazelina – ma podobne właściwości, jak olej parafinowy. Lanolina – nie rozpuszcza się w wodzie, ale może jej wchłonąć 2 razy więcej niż sama waży – reguluje w ten sposób gospodarkę wodną skóry, tworząc na jej powierzchni film okluzyjny. Zmniejsza parowanie wody z naskórka o 20%, dzięki czemu jest on zmiękczony i wygładzony. Nietłuszczowe: Mocznik – ma silne właściwości nawilżające, przyciąga cząsteczki wody i zatrzymuje je w skórze. Ma działanie przeciwbakteryjne, przeciwświądowe i przeciwzapalne, a w wyższych stężeniach lekko złuszczające. Kwas mlekowy – działa nawilżająco oraz wspomaga złuszczanie martwych komórek naskórka. Gliceryna – glicerol posiada właściwości zatrzymywania wody, co spowalnia przesuszenie skóry i powoduje jej zmiękczenie, zmniejszając tym samym nasilenie świądu oraz powodując nabłyszczenie sierści. Glikol propylenowy – posiada działanie bakteriostatyczne, grzybostatyczne oraz nawilżające, łatwo miesza się z substancjami oraz różnorodnymi rozpuszczalnikami. Koloidalny wyciąg z owsa – skrobia owsiana łagodzi podrażnienia, zmniejsza nasilenie świądu, działa nawilżająco i uelastyczniająco. Kwas hialuronowy – posiada bardzo wysokie właściwości higroskopijne. Tworzy na powierzchni naskórka wodny film ochronny. Kolagen – działa nawilżająco oraz poprawia elastyczność skóry. Zatrzymuje i chłonie wodę na powierzchni naskórka podobnie jak kwas hialuronowy. Lecytyna – działa lipotropowo, poprawia elastyczność skóry. Środki łagodzące i regenerujące: Alantoina – stymuluje proces epitelializacji, sprzyja regeneracji naskórka, przyspiesza ziarninowanie. Powoduje samooczyszczanie się skóry (eliminacja obumarłych tkanek), działa antyseptycznie i keratolitycznie. Usprawnia nawilżanie. Wyciąg z rumianku – działa przeciwświądowo i przeciwzapalnie, łagodzi podrażnienia oraz wspomaga procesy gojenia mikrourazów. Mentol- łagodzi ból i świąd oraz zapalne podrażnienia skóry, tłumi niemiły zapach. Pantenol – łagodzi podrażnienia, działa regenerująco (poprzez rozrost i pobudzenie metabolizmu naskórka), wspomaga procesy gojenia, działa przeciwhistaminowo i antycholinergicznie, wykazuje aktywność przeciwłojotokową. Aloe vera (aloes) – łagodzi podrażnienia, stymuluje regenerację, działa schładzająco oraz nawilżająco. Antyseptyki stosowane miejscowo. Środek o działaniu antyseptycznym to substancja chemiczna, mająca zdolność eliminacji (zabijania) lub inaktywowania mikroorganizmów na tkankach żywych. Niegdyś stosowano alkohole, jodofory, wodę utlenioną, KmnO4, barwniki (acrydyna, rivanol, fiolet). Aktualnie coraz częściej używa się: Nadtlenek benzoilu, który metabolizowany w skórze do kwasu benzoesowego, działa silnie antybakteryjnie przez obniżenie pH skóry. Cechuje go potrójne działanie terapeutyczne (poprzez zmniejszenie aktywności gruczołów łojowych działa łojotokostatycznie; rozpuszczając powierzchowny czop naskórkowo-łojowy zaskórnika działa zaskórnikolitycznie; poprzez obniżenie pH skóry działa antyseptycznie). Wskazania do stosowania to: lek z wyboru w stanach łojotokowych, jako leczenie wspomagające ropnych zapaleń skóry, w zanokcicy bakteryjnej, w demodekozie uogólnionej. Chlorek benzalkonium. Chlorheksydyna – syntetyczny antyseptyk o dużej aktywności bakteriobójczej wobec szczepów Stapylococcus intermedius, Pseudomonas sp., drożdżaków Malassezia oraz grzybów chorobotwórczych. Jest bezpieczna dla kotów, rzadko daje reakcje uczuleniowe, nie ma działania toksycznego ani drażniącego, a zalegający materiał organiczny (np. ropa) nie upośledza jej działania. Ma szereg wskazań terapeutycznych, z których najważniejsze to: miejscowe leczenie ropnych zapaleń powierzchownych i głębokich skóry, aseptyka skóry i uszkodzeń poświądowych, zapalenia skóry powodowane przez Malassezia. Heksamidyna. Heksetydyna. Mleczan etylu – efekt antyseptyczny osiągany jest między innymi dzięki wykorzystaniu lipaz bakteryjnych flory skórnej – rozkładających mleczan etylu do kwasu mlekowego oraz etanolu. Miejscowa zmiana pH skóry w kierunku kwaśnym stwarza warunki niesprzyjające namnażaniu bakterii chorobotwórczych, zaś alkohole – poza oddziaływaniem bakteriobójczym, rozpuszczając nadmiar zwłaszcza wyschniętego łoju czynią go łatwiejszym do zmydlenia. Dodatkowo zastosowanie mleczanu stylu doprowadza do rozpuszczenia łoju czopującego ujścia mieszków włosowych i tym samym powoduje łatwiejsze przenikanie substancji czynnych do jego wnętrza. Ten rodzaj oddziaływania usuwa najczęściej występujący proces ropny, jakim jest przewlekłe, rozsiane ropne zapalenia mieszków włosowych. Chlorotymol. Formy preprartów zewnętrznych Szampony Kąpanie kota Szamponoterapia odgrywa znaczącą rolę w dermatologii weterynaryjnej, a jej główną zaletą jest możliwość stosowania na dużych obszarach skóry. Substancjami czynnymi w szamponach przeciwświądowych i przeciwzapalnych są między innymi: 1% hydrokortyzon, 0,001 % flucinolon, 2% difenhydramina, 1% pramoksyna. Szampony nawilżające zawierają: kwasy tłuszczowe, lipidy, fitosfingozynę, mocznik, glicerynę, roztwór koloidalny owsa. Niestety – na przekór niewątpliwym zaletom, jakie wnosi szamponoterapia, zastosowanie jej u kotów jest mocno ograniczone lub – w większości przypadków wykluczone… Warto jednak rozważyć zastosowanie szamponów w formie przymoczek, które następnie spłukuje się wodą. Płukanki Podobnie jak szampony pozwalają na rozprowadzenie substancji czynnej na dużym obszarze skóry. Zwykle nasącza się nimi całe ciało zwierzęcia. Mogą zawierać środki nawilżające, przeciwświądowe przeciwbakteryjne. Podobnie jak w przypadku szamponoterapii, kompletnie nie sprawdzają się one w przypadku kotów, które nie lubią się kąpać. Pudry (zasypki) Są to drobno sproszkowane substancje, posiadające właściwości silnie higroskopijne (wchłaniania wody). Dobrze sprawdzają się w przypadkach ropnych zapaleń skóry, zwłaszcza w takich miejscach, jak fałdy skórne czy przestrzenie międzypalcowe. Pudru używa się na suchą, oczyszczoną wcześniej skórę. Mają bardzo ograniczone zastosowanie u kotów (zlizywanie z sierści wszelkich ciał obcych). Lotiony Lotiony to zawiesiny pudru (lub innej substancji) w płynie. Łatwo je rozprowadzić na skórze. Mogą mieć właściwości: chłodzące, przeciwświądowe, przeciwbakteryjne, wysuszające. Substancjami czynnymi lotionów są zwykle: hydrokortyzon, betametazon, wyciąg koloidalny z owsa, pramoksyna, chlorheksydyna, mikonazol, czasem filtry przeciwsłoneczne. Preparaty typu spot-on Najbardziej znane są te, zawierające substancje pasożytobójcze. Produkty te rozpraszają się z miejsca aplikacji w naturalnej warstwie lipidowej skóry zwierzęcia. Akumulują się w mieszkach włosowych i gruczołach łojowych, skąd są stopniowo uwalniane, pokrywając całą powierzchnię skóry i włosów. Produkty zawierające kwasy tłuszczowe lub fitosfingozynę mają zastosowanie w leczeniu pacjentów z atopowym zapaleniem skóry i zaburzeniami łojotokowymi. Aerozole Przeznaczone do stosowania na dużym obszarze skóry. Najczęściej zawierają emolienty i substancje nawilżające, ale także związki przeciw-pasożytnicze, przeciwbakteryjne i przeciwświądowe (hydrocortyzon, triamcinolon, fitosfingozyna). Bardzo dobrze sprawdzają się w trudnych lokalizacjach (przestrzenie międzypalcowe, opuszki palców lub zewnętrzne powierzchnie małżowin usznych). Kremy i maści Posiadają one różnorakie (w zależności od substancji czynnej, wchodzącej w ich skład) zastosowanie. Doskonale sprawdzają się w takich lokalizacjach, jak: przewody słuchowe, nos, opuszki palcowe, przestrzenie międzypalcowe, łokcie. Żele Po wsmarowaniu w skórę nie pozostawiają żadnego filmu na jej powierzchni. W weterynarii zastosowanie mają żele zawierające nadtlenek benzoilu (do leczenia trądziku, zaskórników i nużycy) oraz kwas salicylowy i mocznik. Terapia ogólna świądu Leczenie przeciwświądowe powinno być ukierunkowane na zwalczanie głównej przyczyny świądu. Niestety, często jej ustalenie jest bardzo trudne lub niemożliwe, a niejednokrotnie tez świąd wywołany jest kilkoma czynnikami. Niezmiernie ważne w podejmowaniu jakiejkolwiek terapii skórnej jest uwzględnienie pojęcia progu świądowego oraz efektów sumowania. I nawet, jeśli nie udaje się ustalić przyczyny, samo zwalczanie innych czynników potęgujących drapanie może znacząco przyczynić się do osłabienia lub nawet całkowitego ustania świądu. Wiele chorób skórnych przebiega z objawami świądowymi, jednak do najczęstszych należą choroby alergiczne (jak atopowe zapalenie skóry czy alergiczne pchle zapalenie skóry) oraz choroby tła pasożytniczego (np. inwazja świerzbowca). W przebiegu alergii świąd dodatkowo ma charakter przewlekły, towarzysząc chorobie przez całe życie pacjenta. Dlatego też oprócz leczenia przyczynowego kluczowa jest walka z tym uciążliwym i ogromnie ograniczającym komfort życia objawem, jakim jest świąd. Świąd u kota leki Leki przeciwświądowe dla kota Glikokortykosteroidy Glikokortykosteroidy – jedna z najczęściej stosowanych grup leków w dermatologii ze względu na ich właściwości przeciwzapalne i immunosupresyjne. Mogą być stosowane w leczeniu świądu w przypadkach atopowego zapalenia skóry oraz alergicznego pchlego zapalenia skóry, jednakże w przebiegu alergii pokarmowej wykazują się ograniczoną skutecznością przeciwświądową. W przypadkach ostrego świądu, towarzyszącego atopowemu zapaleniu skóry czy alergicznemu pchlemu zapaleniu skóry podstawową drogą podawania glikokortykoidów jest droga doustna. Jednak pamiętać należy o kilku bardzo ważnych zasadach, obowiązujących przy terapii sterydowej: sterydy powinny być podawane najrzadziej, jak to tylko możliwe, należy dążyć do osiągnięcia minimalnej skutecznej dawki, jeśli jest to możliwe, stosować je co drugi dzień, w formie przewlekłej stosowanie glikokortykosteroidów jest możliwe jedynie w sytuacji, gdy inne, mniej szkodliwe sposoby leczenia są nieskuteczne, dawki glikokortykoidów można skutecznie obniżyć, jeśli stosuje się je w połączeniu z innymi lekami przeciwświądowymi, jak np. wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi czy lekami przeciwhistaminowymi, należy monitorować ewentualne objawy uboczne. U atopowych kotów zalecanymi glikokortykosteroidami stosowanymi ogólnie jest prednizolon lub metylprednizolon w dawce 1-2 mg/kg można również podawać triamcinolon w dawce od 0,1 do 0,2 mg/kg U kotów można stosować dawkę podzieloną dwa razy dziennie. Zaleca się także, by u kotów leki podawać później niż u psów (po południu, w odróżnieniu od psów, u których leki stosujemy rano). W przypadku uczulenia na alergeny pchle u kotów zalecany jest prednizolon w dawce 2,2 mg/kg Doustnie, przez 5-7 dni, następnie co drugi dzień. Można również podawać inne glikokortykosteroidy, które mają zastosowanie przy atopowym zapaleniu skóry. U kotów podawanie glikokortykosteroidów w formie iniekcyjnej (w przypadkach świądowych) jest mniej kontrowersyjne niż u psów, ponieważ rzadziej prowadzi do skutków ubocznych. Jatrogenny zespół Cushinga u tego gatunku występuje niezwykle rzadko. Do sterydów stosowanych tą drogą należą: octan metylprednizolonu (5,5 mg/kg deksametazon (0,125-0,5 mg/kota), flumetazon (0,03-0,125mg/kota), metylprednizolon (10-20 mg/kota), triamcinolon (0,1-0,2 mg/kg prednizolon (0,5-2,2 mg/kg Glikokortykosteroidy są stosowane jako leczenie z wyboru w przypadku napadów świądowych oraz w trakcie oczekiwania na efekt wdrożonej terapii przyczynowej. Ich krótkotrwałe stosowanie u kotów bardzo rzadko stwarza problemy, jednak ze względu na wielotorowość ich działania należy dążyć do jak najszybszego ustalenia przyczyny oraz – w miarę możliwości – zaprzestania podawania leków sterydowych. Cyklosporyna Cyklosporyna jest polipeptydem, wyizolowanym z metabolitów grzyba Beauveria nivea. Wykazuje się silnymi właściwościami immunosupresyjnymi i immunomodulującymi. Początkowo lek ten został wprowadzony do medycyny ludzkiej jako środek stosowany w zapobieganiu i odrzucaniu przeszczepów. Okazał się także skuteczny w dermatologii. Kilkanaście lat temu sięgnęli po niego lekarze weterynarii. U kotów cechuje się skutecznością przeciwświądową przy atopowym zapaleniu. Jej skuteczność (w dawce 5 mg/kg w przypadku świądu związanego z AZS jest porównywalna do efektu uzyskanego przy podawaniu prednizolonu. Ważną i wykorzystywaną cechą cyklosporyny jest wykazywanie przez nią szeregu interakcji z innymi lekami. I tak np. przeciwgrzybicze leki azolowe (ketokonazol, itrakonazol, flukonazol), spowalniają jej metabolizm w organizmie, dlatego też pozwalają na zmniejszenie dawki cyklosporyny (od 38-75%), a dzięki temu znaczne ograniczenie kosztów leczenia. Wykazano również, że mrożony sok z grejpfruta (a także sok sproszkowany) znacząco zwiększa biodostępność leku, dlatego też istnieje możliwość redukcji cyklosporyny. Lek najlepiej wchłania się przy podawaniu na czczo (na ok. 2 godziny przed lub po posiłku). Niestety, często przy podawaniu na pusty żołądek pojawiają się objawy uboczne, w postaci wymiotów, dlatego też początkowo można próbować stosować cyklosporynę z niewielką ilością jedzenia, a po upływie 1-2 tygodni podejmować próby podawania na czczo. Można też ograniczyć objawy uboczne, przyzwyczajając organizm do leku – leczenie rozpoczyna się od małych dawek, które następnie stopniowo zwiększa się. Żeby zapobiec wymiotom niektórzy podają cyklosporynę w formie schłodzonej. Jak każdy lek, cyklosporyna posiada szereg objawów ubocznych: częstym objawem długotrwałego podawania cyklosporyny jest przerost dziąseł (zwłaszcza u psów), owrzodzenia i zmiany rozrostowe na skórze, zwiększona podatność na zakażenia bakteryjne, grzybicze, wirusowe oraz inwazje pasożytniczego, zwiększone ryzyko nowotworzenia (zwłaszcza u kotów), objawy ze strony układu nerwowego (drgawki, przeczulica, niezborność, utrata wzroku, słabość mięśni, halucynacje). Inhibitory kinazy Janusa Oclacitinib (preparat Apoquel) jest lekiem stosunkowo niedawno wprowadzonym do leczenia świądu u zwierząt. Wykazuje on działanie przeciwświądowe i przeciwzapalne. Stosowany jest do zwalczania bardzo intensywnego świądu, nie zaś do długotrwałej wielomiesięcznej terapii. Lek badany był do tej pory przede wszystkim w przypadku chorób alergicznych u psów. Około 2 lata temu opublikowano badania dotyczące jego stosowania u kotów. Oclacitinib był podawany kotom z alergicznym zapaleniem skóry (nie wywołanym alergią na pchły ani pokarmową) w takiej samej dawce, jak u psów. Jednakże skuteczność leku była niższa niż u psów. Istotne zmniejszenie świądu zaobserwowano jedynie u 50% kotów. Ma więc on zastosowaniu w leczeniu świądu u kotów, jednak należy mieć na uwadze, że nie w każdym przypadku dojdzie do istotnego ograniczenia świądu. Leki przeciwhistaminowe Skuteczność leków przeciwhistaminowych w zmniejszaniu świądu w przebiegu chorób alergicznych u zwierząt nie jest duża, dodatkowo są one całkowicie nieskuteczne w przypadku świądu wywołanego inwazjami pasożytniczymi. Nie są zalecane w przypadkach, gdy występuje intensywny, silny świąd świąd. Można je natomiast wprowadzić do leczenia niewielkiego świądu. Generalnie należy je podawać raczej jako składnik terapii skojarzonej w połączeniu z innymi grupami leków, ponieważ samodzielnie nie są one w stanie szybko przerwać intensywnego świądu. U kotów można stosować: klemastynę (0,67 mg/kota 2 razy dziennie), chlorfeniraminę (2 mg/kota co 12 godzin), hydroksyzynę (12,5 mg/kota 2 razy dziennie), cyproheptadyna (2 mg/kota 2 razy dziennie), ranitydynę (0,5 mg/kota), cetrizynę (5 mg/kota). Wielonienasycone kwasy tłuszczowe Dodatek do diety wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (omega-3, omega-6) ma zbawienny wpływ w przypadkach alergicznych chorób. Mają działanie przeciwzapalne oraz ograniczające świąd, pozwalają również obniżyć dawki glikokortykosterydów i działają synergistycznie z lekami przeciwhistaminowymi. Octan megestrolu Octan megestrolu jest analogiem progesteronu. Znana jest jego aktywność przeciwświądowa u kotów, jednak ze względu na ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, a przy długotrwałej terapii nawet groźnych powikłań – nie jest zalecany do leczenia świądu u kotów. Leki psychotropowe trójcykliczne antydepresyjne Stosowane są ze względu na działanie antyhistaminowe. Inhibitory wychwytywania serotoniny Fluoxetina (Prozac) – działa ograniczająco na świąd, u kotów nie jest polecana (ślinotok). Antagoniści morfiny (naloxon, naltrexon) Wykazano, że u kotów nadmierne i uporczywe wylizywanie powoduje wydzielanie endorfin, zmniejszając stres i niepokój zwierzęcia. Może to doprowadzić do psychogennych wyłysień u kotów. Zastosowanie antagonistów morfiny ma prowadzić do przerwania tego błędnego koła: lizanie – wydzielanie endorfin – analgezja/komfort. Podsumowanie Świąd u kota potrafi być bardzo dokuczliwy Świąd nie boli, potrafi być jednak bardzo dokuczliwy. Z relacji ludzi wiemy, że przewlekły silny świąd jest trudniejszy do zniesienia nawet niż silny ból. Obecnie jesteśmy w stanie redukować objawy silnego bólu, jednak walka ze świądem nadal bywa trudna. Jest on jednym z najczęstszych motywów konsultacji w gabinecie weterynaryjnym, a w sytuacji, gdy pojawia się u kota, bywa prawdziwym wyzwaniem diagnostycznym. Zwierzęta te bowiem z natury są skryte, mają tendencję do wylizywania się czy drapania zwłaszcza w tych momentach, w których nie są widziane przez swoich właścicieli. Bardzo często opiekunowie spostrzegają jedynie skutki intensywnego swędzenia w postaci zmian na skórze lub w strukturze i gęstości włosa. Dodatkowo w wielu przypadkach bardzo trudno jest wychwycić, czy kot rzeczywiście się drapie, czy też intensywnie wylizuje. Kotowate są wyjątkowymi czyściochami i niełatwo jest nam zauważyć moment, w którym intensywna pielęgnacja staje się zaburzeniem. Sprawa komplikowana jest przez fakt, że w wielu przypadkach kociego świądu jego źródło leży w czynnikach stresowych. Właśnie dlatego ustalenie przyczyny bywa trudne, droga diagnostyczna żmudna, a właściciel wraz ze swoim podopiecznym coraz bardziej niezadowoleni. Jednak nie należy od razu sięgać po mocne i obciążające leki. W każdym przypadku kociego świądu trzeba w pierwszej kolejności ustalić, czy można pomóc zwierzakowi w łagodniejszy sposób i podjąć próbę takiego leczenia z jednoczesnym usilnym poszukiwaniem przyczyny świądu. Grzybica skórna u kota to dermatofitoza, czyli poważna choroba zakaźna skóry, włosów i pazurów. Większość zarażonych zwierząt przechodzi ją lekko, jednak nie powinna być lekceważona. Koty przenoszą bowiem dermatofitozę nie tylko między sobą, ale również na człowieka. Grzybica skórna jest na szczęście chorobą grzybicy skórnej u kotaNa kocią grzybicę skórną najbardziej narażone są zwierzęta wychodzące oraz przebywające w schroniskach, a także te posiadające długą sierść. Do zakażenia dochodzi nie tylko na skutek bezpośredniego obcowania z siewcą, ale również w wyniku kontaktu z miską czy posłaniem zarażonego osobnika. Dermatofitoza zwykle nie grozi zdrowym kotom, natomiast często atakuje zwierzęta z upośledzonym lub niewykształconym układem immunologicznym – np. w ciąży i w okresie laktacji, chore na raka, przechodzące infekcje czy młode. Nosicielami bakterii i grzybów wywołujących stany zapalne skóry u kota mogą być ptaki, myszy i szczury, dlatego na zachorowanie narażone są też zwierzęta regularnie grzybicy skórnej u kotaDo pierwszych niepokojących objawów grzybicy u kota należą zmiany w strukturze skóry zwierzęcia, takie jak odbarwienia, łuszczenie, zaskórniki czy rumień. Najczęściej pojawiają się na łapach, głowie i uszach, a w stadiach zaawansowanych obejmują całe ciało. Do stosunkowo charakterystycznych objawów tej choroby kotów należy też świąd, nieprzyjemny zapach czy wypadanie sierści. Niepokojące mogą być ponadto miany w zachowaniu zwierzęcia, np. apatia, utrata apetytu czy niechęć do zabawy i aktywności. Aby prawidłowo zdiagnozować dermatofitozę, należy ustalić źródło zakażenia oraz określić przebieg choroby. Na podstawie obserwacji weterynarz eliminuje prawdopodobieństwo wystąpienia innej jednostki chorobowej, po czym rozpoczyna badania pozwalające na określenie typu grzyba atakującego kota. W tym celu często przeprowadza się bezinwazyjne badanie ultrafioletowe, a także pobiera wycinek skóry i przekazuje do badania laboratoryjnego. Na podstawie wyniku jednoznacznie określany jest rodzaj grzybów, dzięki czemu wdrożyć można grzybicy skórnej u kotaGrzybica skórna u kota zazwyczaj leczona jest w sposób ogólnoustrojowy, poprzez podawanie prawidłowo dobranych tabletek. W przypadku zwierząt o dłuższej sierści, rekomenduje się strzyżenie i zastosowanie na ogoloną skórę żelu, szamponu lub pianki przeciwgrzybiczej. W zależności od poziomu zaawansowania choroby, terapia trwa zwykle od 4 do 10 dni. Jeżeli chory kot mieszka razem z innymi osobnikami, one również powinny zostać poddane badaniu oraz w razie potrzeby leczeniu. Opiekun musi też zadbać o staranną dezynfekcję wszystkich miejsc, w których lubi przebywać zwierzę.

grzybica skóry u kota